Развіццё сацыяльнай інфраструктуры рэгіёнаў Беларусі ў інтарэсах камфортнага пражывання грамадзян

МАТЭРЫЯЛЫ для членаў інфармацыйна-прапагандысцкіх груп (лістапад 2019 г.)

РАЗВІЦЦЁ САЦЫЯЛЬНАЙ ІНФРАСТРУКТУРЫ РЭГІЁНАЎ БЕЛАРУСІ Ў ІНТЭРАСАХ КАМФОРТНАГА ПРАЖЫВАННІ ГРАМАДЗЯН

Матэрыял падрыхтаваны Акадэміяй кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь на аснове звестак міністэрстваў аховы здароўя, адукацыі, культуры, спорту і турызму Рэспублікі Беларусь, Упаўнаважанага па справах рэлігій і нацыянальнасцей, аблвыканкамаў, Мінскага гарвыканкама

Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь А.Р.Лукашэнка ў ходзе штогадовага Паслання да беларускага народа і Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь падкрэсліў: «У нас вельмі кампактная краіна. І раздзяляльных ліній, асабліва па сацыяльна-эканамічных прыкметах і ўмовах жыцця, не можа быць па вызначэнні. Мы не раз казалі аб раўнамерным развіцці тэрыторый. У рэгіёнах пражывае большая частка насельніцтва Беларусі. Таму наша мэта - стварэнне камфортнага жыцця ў кожным кутку краіны».

Кіраўнік дзяржавы акцэнтуе ўвагу, што "асобнае пытанне - развіццё інфраструктуры. Камфортныя ўмовы пражывання - вось аснова сацыяльных стандартаў і галоўны крытэр паспяховага завяршэння рэгіянальных праектаў. Тут пры неабходнасці павінны быць сфарміраваны адпаведныя праграмы будаўніцтва і мадэрнізацыі», – рэзюмаваў А.Р.Лукашэнка.

У сувязі з гэтым у прапанаваных матэрыялах разглядаецца пытанне развіцця менавіта сацыяльнай інфраструктуры рэгіёнаў Беларусі.

Слова "інфраструктура" у перакладзе з латыні азначае "аснова пабудовы", гэта значыць тыя базавыя элементы жыцця, якія з'яўляюцца падмуркам для развіцця грамадства. Да сацыяльнай інфраструктуры адносіцца сукупнасць галін і прадпрыемстваў, якія функцыянальна забяспечваюць нармальную жыццядзейнасць насельніцтва.

Такім чынам, да сацыяльнай інфраструктуры адносяцца наступныя аб'екты:

аховы здароўя (бальніцы, паліклінікі, амбулаторныя цэнтры, дыягнастычныя цэнтры, санаторыі, будынкі хуткай дапамогі, радзільныя дамы і да т.п.);

адукацыі (дзіцячыя сады, цэнтры развіцця дзіцяці, вучэбна-педагагічныя комплексы, школы і да т.п.);

культуры (палацы культуры, культурна-забаўляльныя комплексы, музейныя комплексы, помнікі архітэктуры, галерэі, цэнтры мастацтваў, бібліятэкі і да т.п.);

спорту і турызму (стадыёны, футбольныя манежы, дамы спорту, плавальныя басейны, фізкультурна-спартыўныя комплексы).

Увазе выступоўцаў: у ходзе правядзення адзінага дня інфармавання мэтазгодна прыводзіць адпаведныя звесткі і прыклады адносна канкрэтнага рэгіёну, тэрыторыі, населенага пункта.

Адкрыццё новых сацыяльных аб'ектаў да 7 лістапада 2019 г.

У Беларусі 7 лістапада напоўнена асаблівым сэнсам. Да гэтага дня традыцыйна завяршаюць важныя праекты, дабудоўваюць школы, дзіцячыя сады, стадыёны і медыцынскія аддзяленні. Дарогі, масты, жылыя дамы з'яўляюцца ў вялікіх гарадах і маленькіх вёсках. Усё гэта становіцца часткай жыцця беларускіх грамадзян.

У 2019 годзе першым даў старт добрай традыцыі рабіць падарункі.
да 7 лістапада Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь. 30 кастрычніка А.Р.Лукашэнка браў удзел у адкрыцці двух вельмі важных і патрэбных аб'ектаў. Уаб-першае, у Рэспубліканскім навукова-практычным цэнтры анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М.М.Аляксандрава быў адкрыты пансіянат на 118 нумароў, у тым ліку і двухмесных, для пацыентаў і іх суправаджаючых. Цяпер у пансіянаце могуць размяшчацца грамадзяне, якія прыязджаюць на абследаванні, і пацыенты на амбулаторным лячэнні, якім не патрабуецца спецыяльная медыцынская дапамога. Таксама з імі побач змогуць знаходзіцца сваякі, якія даглядаюць іх. Раней такой магчымасці не было: блізкія арандавалі жыллё ў сталіцы ці ў прыгарадзе. Акрамя таго, былі прадугледжаны ўсе дэталі для забеспячэння камфортнага знаходжання грамадзян: сталовая і кафэтэрый, пральня, спартыўны комплекс. Наведваючы новы пансіянат, Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў: “Трэба зрабіць усё, каб людзі разумелі, што ёсьць справядлівасьць. Гэта аб'ект справядлівасці».

У пансіянаце таксама змогуць пражываць замежныя ўрачы-анколагі, якія прыязджаюць на навучанне ў адукацыйны цэнтр пры РНПЦ.

Плануецца, што з лістапада ў РНПЦ анкалогіі будзе функцыянаваць і лячэбна-дыягнастычнае аддзяленне з дзесяццю палатамі павышанай камфортнасці, у якіх можа размясціцца не толькі сам пацыент, але і родзіч, які яго суправаджае. Такія палаты абсталяваны душавым пакоем і невялікай кухняй.

Па-другое, Аляксандр Лукашэнка наведаў пабудаваны нядаўна ў Мінскім раёне комплекс інтэрнатаў для супрацоўнікаў РНПЦ анкалогіі і іншых медустаноў раёна. Сюды за некалькі месяцаў пераедзе каля 350 сем'яў. Пакоі ў гэтых інтэрнатах - асобныя аднапакаёвыя або двухпакаёвыя кватэры з уласнай кухняй. З уводам у эксплуатацыю гэтага комплексу інтэрнатаў раённая чарга маючых патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў медыкаў скароціцца на 40%.

Даведачна.

РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М.М.Аляксандрава заснавана ў 1960 годзе і з'яўляецца самай буйной у краіне лячэбна-дыягнастычнай і навукова-адукацыйнай установай. У цэнтры аказваецца спецыялізаваная медыцынская дапамога пацыентам з рэгіёнаў Беларусі. Разам з гэтым цэнтр выконвае функцыю анкалагічнага дыспансера для насельніцтва Мінскай вобласці.

У Гомельскім раёне 31 кастрычніка адбылося ўрачыстае адкрыццё доўгачаканага маста цераз раку Сож. Дадзены пуцеправод з'яўляецца часткай трасы М8/Е95, па якой рухаецца транспартны паток ад граніцы Расіі да Украіны.

У будаўніцтве аб'екта ўдзельнічала 130 чалавек, якія працавалі ў тры змены, каб здаць мост раней за намечаныя тэрміны.
Кошт новага маста склаў 58 мільёнаў рублёў.
Яго працягласць - 544 метры, а ў канструкцыі - 3 тысячы тон металу. Цяпер вялікагрузы і транзітны транспарт перастануць ездзіць па гарадскіх вуліцах Гомеля, што дазволіць значна зменшыць і без таго шчыльны трафік у абласным цэнтры.

Новы мост узвялі ў непасрэднай блізкасці ад старога збудавання, прычым узрываць яго не будуць, а дэмантуюць паступова.

Не засталіся абдзелены ўвагай і жыхары Віцебскай вобласці. Капітальны рамонт з элементамі мадэрнізацыі харчаблока праведзены у установе аховы здароўя «Докшыцкая цэнтральная раённая бальніца». Будынак харчаблока быў пабудаваны ў 1989 годзе і састарэў.

У выніку рамонту выканана частковая перапланіроўка памяшканняў з унутраным аздабленнем. Памяшканні харчаблока абсталяваны неабходным тэхналагічным, халадзільным і мыйным абсталяваннем. Абноўлена і вонкавае аблічча будынка: заменены дах, аконныя і дзвярныя блокі, абсталяваны ганак з агароджай і брылямі, атынкаваны фасады з афарбоўкай, а таксама ажыццёўлены работы па добраўпарадкаванні тэрыторыі.

Сёння адна з галоўных задач - стварыць неабходныя ўмовы для развіцця і самарэалізацыі беларускай моладзі.

Так, на базе УА "Аршанскі дзяржаўны механіка-эканамічны каледж" за кошт сродкаў абласнога бюджэту праведзены капітальны рамонт былых вучэбна-вытворчых майстэрняў і створаны рэсурсны цэнтр машынабудаўнічага профіля.

Доўгачаканы падарунак напярэдадні свята атрымалі жыхары Гродзенскай вобласці. У густанаселеным мікрараёне "Індустрыяльны" г.Ліды да свята адкрылі яслі-сад № 41. Для ўстановы быў распрацаваны індывідуальны сучасны дызайн, які гарманічна спалучае ў сабе функцыянальнасць, зручнасць, бяспеку і эстэтыку ў адпаведнасці з назвай установы. (Дзяржаўная ўстанова адукацыі "Яслі-сад №41 г.Ліды "Карамелька"").

У аздабленні скарыстаны толькі натуральныя матэрыялы: паркетная дошка, экалагічныя матэрыялы, драўляная мэбля са светлымі фасадамі і яркімі элементамі дэкору.

Установа разлічана на 230 месцаў. Прадугледжваецца, што будзе функцыянаваць 12 груп, адна з якіх для дзяцей з цяжкімі парушэннямі маўлення.

У групавых памяшканнях для дзетак створана сучаснае прадметна-развіццёвае асяроддзе: розныя віды гульняў, канструктары, станкі для ткацтва, матэрыялы для развіцця творчых здольнасцей, інтэрактыўны стол, раздатачны і дэманстрацыйны матэрыял.

Створаны ўмовы для выкарыстання інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій у адукацыйным працэсе: абсталяваны камп'ютарны клас, набыты мультыборд, аўдыёсістэмы для музычнай і актавай залаў, электронныя піяніна. Абсталяваны сэнсарны пакой.

Беларусь - адна з нямногіх краін на постсавецкай прасторы, дзе Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі па-ранейшаму святкуюць на дзяржаўным узроўні без пафасу і лозунгаў, але з падарункамі. Галоўны сэнс - клопат аб людзях і іх здароўе.

Таму сярод аб'ектаў, якія ў лістападзе расчынілі дзверы, - басейн па вул.Сяліцкага ў г.Мінску, Прызначаны для аздараўленчага плавання і заняткаў спортам насельніцтва. Сярод прапанаваных паслуг навучанне плаванню дзяцей і дарослых, аздараўленчае плаванне і аквааэробіка. Аднаразовая прапускная здольнасць басейна 70 челок у змену. Для падрыхтоўчых заняткаў на спартыўных трэнажорах ёсць зала «сухога плавання». Прапускная здольнасць залы - 8 чалавек у змену.

Для фізічна аслабленых асоб каля кожнай чары басейна прадугледжаны стацыянарныя пад'ёмнікі для спуску ў ваду і ўздыму з вады.

Не абыйшла традыцыя і Магілёўскую вобласць. Пасля 10 гадоў чаканняў у г.Асіповічы адкрыўся новы тэрапеўтычны корпус раённай бальніцы, Які злучаны з існуючым пераходнай галерэяй. Увесь гэты час жыхары аднаго з самых населеных раёнаў Магілёўскай вобласці (каля 47 тыс.) лячыліся ў старым будынку, не прыстасаваным да такой нагрузкі. На некаторыя працэдуры людзям даводзілася ездзіць у іншыя раёны.

З новым корпусам у Асіповіцкай раённай бальніцы з'явіліся і новыя магчымасці: у кругласутачным рэжыме працуе кабінет камп'ютарнай тамаграфіі, аддзяленне гемадыялізу (дзеля правядзення жыццёва неабходнай працэдуры пацыентам з хранічнымі захворваннямі нырак не давядзецца больш ездзіць тры разы на тыдзень у г.Бабруйск або г.Магілёў).

Сацыяльна значны аб'ект аснашчаны і іншым сучасным высокатэхналагічным медыцынскім абсталяваннем, у тым ліку лапараскапічнай стойкай, эндавідэагастраскопам, каланаскопам, наркозна-дыхальнай апаратурай, ультрагукавымі дыягнастычнымі сістэмамі, рэанімацыйнымі модулямі, рэнтгенапаратамі.

Для інвалідаў і маламабільных пацыентаў прадугледжаны асобны ўваход, на ўсіх паверхах - спецыяльна абсталяваныя санвузлы, ліфтавыя кабіны з шырокімі праёмамі.

Таксама да свята пасля рэканструкцыі жыхары г.Магілёва ўбачаць абноўлены радзільны дом УАЗ «Магілёўская гарадская бальніца хуткай медыцынскай дапамогі».

Даведачна.

Радзільны дом разлічаны на 208 акушэрскіх ложкаў, уваходзіць у структуру шматпрофільнага стацыянара. Агульны ложкавы фонд установы складае 940 ложкаў, з іх 25 клінічных аддзяленняў, 19 дапаможных дыягнастычных аддзяленняў і кабінетаў.

Радзільны дом УАЗ "Магілёўская гарадская бальніца хуткай медыцынскай дапамогі" з'яўляецца перынатальным цэнтрам трэцяга ўзроўню, у якім аказваюць якасную акушэрска-гінекалагічную дапамогу, у тым ліку высокатэхналагічную жанчынам г.Магілёва і маючым цяжкую паталогію з усёй Магілёўскай вобласці, а таксама нованароджаным, якія маюць патрэбу ў інтэнсіўнай тэрапіі і рэанімацыі, ажыццяўляюць выходжванне нованароджаных, у тым ліку глыбока неданошаных.

Рэканструкцыя радзільнага дома УАЗ "Магілёўская гарадская бальніца хуткай медыцынскай дапамогі" вялася са студзеня 2013 года за кошт сродкаў інвестыцыйнай праграмы Магілёўскай вобласці.

Для парадзіх арганізавана музыкатэрапія, размешчаны фітболы, шведскія сценкі, ванны з гідрамасажам, якія дазваляюць праводзіць псіхапрафілактычнае абязбольванне родаў.

Арганізаваны палаты сямейнага тыпу, дзе ў пасляродавым перыядзе можа знаходзіцца не толькі парадзіха з дзіцем, але яе партнёр. Сумеснае знаходжанне маці з дзецьмі, па жаданні з партнёрам, дазволіць палепшыць эмацыйна-псіхічны стан жанчын у пасляродавым перыядзе. Арганізаваны радзільныя залы для правядзення індывідуальных і партнёрскіх родаў.

У Брэсцкай вобласці ў гарадскім пасёлку Целяханы быў адкрыты новы цэх па вытворчасці пластыкавых лыж. Унікальная вытворчасць створана па даручэнні Прэзідэнта фактычна за год. Пад новыя мэты рэканструявалі гістарычны будынак, дзе многія гады рабілі драўляныя лыжы. Цэх забяспечылі самым сучасным абсталяваннем ад кіроўных замежных і айчынных вытворцаў. У працэсе рэалізацыі праекта актыўны ўдзел прымалі вучоныя НАН Беларусі, БДТУ.

Прадукцыя філіяла «Тэлеханы» разлічана на масавага спажыўца і з'яўляецца канкурэнтаздольнай па суадносінах кошт-якасць. Тут распрацавана 16 мадэлей бегавых лыж у дыяпазоне ад 1 да 2,1 м. Пакуль на прадпрыемстве плануюць вырабляць за месяц 5 тыс. пар лыж. У 2020 годзе аб'ём вытворчасці плануецца давесці да 50 тыс. пар, а праз тры гады - падвоіць.

Такім чынам, добрая традыцыя савецкіх часоў "рабіць падарункі народу" пераходзіць з году ў год. Прэзідэнт Беларусі А.Р.Лукашэнка перакананы, што рашэнне працягнуць дадзеную традыцыю было дакладным, і краіна ад гэтага толькі выйграла.

Развіццё інфраструктуры сістэмы аховы здароўя Рэспублікі Беларусь

Агульная характарыстыка аб'ектаў інфраструктуры аховы здароўя

Дзяржаўная сістэма аховы здароўя Рэспублікі Беларусь заснавана на выкананні прынцыпаў сацыяльнай справядлівасці і даступнасці медыцынскай дапамогі.

Сістэма аховы здароўя Рэспублікі Беларусь захавала дзяржаўны характар з бюджэтнай сістэмай фінансавання аховы здароўя. У краіне функцыянуе 1410 арганізацый аховы здароўя, якія аказваюць медыцынскую дапамогу ў амбулаторна-паліклінічных умовах, у тым ліку, 19 урачэбных амбулаторый, 610 амбулаторый урача агульнай практыкі, 2048 фельчарска-акушэрскіх пунктаў і 602 арганізацыі аховы здароўя, якія аказваюць медыцынскую дапамогу ў стацыянарных умовах, у тым ліку 13 рэспубліканскіх навукова-практычных цэнтраў.

Сёння ахова здароўя Рэспублікі Беларусь валодае практычна ўсім спектрам аказання медыцынскіх паслуг, у асноўным, у дзяржаўных медыцынскіх установах, што з'яўляецца гарантам пастаяннага кантролю якасці медыцынскай дапамогі, што аказваецца ў адпаведнасці з дзяржаўнымі стандартамі ў галіне аховы здароўя.

Медыцынскую дапамогу аказваюць прафесіяналы самага высокага ўзроўню. У Рэспубліцы Беларусь на 1 студзеня 2019 года працуе ў галіне 308425 работнікаў, з іх медыцынскіх работнікаў 186278. За апошнія гады павялічылася забяспечанасць спецыялістамі з вышэйшай медыцынскай адукацыяй і на пачатак 2019 года склала 55,6 на 10 тыс.. насельніцтва, што вышэй, чым у краінах Еўрасаюза (ЕС) - 33,4 і краінах Садружнасці незалежных дзяржаў (СНД) - 38,1.

Укамплектаванасць урачэбных пасад у сярэднім па рэспубліцы складае 95,5%, пасад сярэдняга персаналу – 97,1%.

Паказчык забяспечанасці бальнічнымі ложкамі кароткатэрміновага знаходжання на 10 тыс. насельніцтва ў Рэспубліцы Беларусь у 2018 годзе склаў 80,0, што значна вышэй, чым у Польшчы (65,2), Латвіі (56,7), Літве (72,6).

Важная роля ў аказанні медыцынскай дапамогі сельскаму насельніцтву належыць раённаму звяну, які мае ў сваім складзе 107 цэнтральных раённых бальніц (ЦРБ), 9 раённых бальніц, 138 цэнтраў гігіены і эпідэміялогіі; раённыя дыспансеры і іншыя арганізацыі. Дзейнасць гэтых устаноў ахоплівае тэрыторыю з радыусам абслугоўвання прыкладна 40 км з такім разлікам, каб на працягу адной гадзіны была забяспечана транспартная даступнасць да любога населенага пункта.

Рэалізацыя права грамадзян на даступнае медыцынскае абслугоўванне

Роўнадаступная медыцынская дапамога насельніцтву рэспублікі забяспечваецца незалежна ад сацыяльнага статусу грамадзян, велічыні іх даходаў і месца жыхарства.

Арганізацыі аховы здароўя розных узроўняў працуюць стабільна, забяспечваючы даступнасць насельніцтву ўсіх відаў медыцынскай дапамогі і лекавага забеспячэння:

ажыццяўляецца паэтапны пераход да агульнаўрачэбнай практыкі з укараненнем арганізацыі работы ўчастковай службы па прынцыпе "каманды" (на сённяшні дзень працуе 5857 урачоў агульнай практыкі, у 2020 годзе плануецца 100% пераход участковай тэрапеўтычнай службы да агульнай урачэбнай практыкі);

распачата рэалізацыя пілотнага праекта "Клапатлівая паліклініка", накіраванага на стварэнне камфортнага асяроддзя для пацыентаў праз змяненне работы рэгістратуры, дакладнай маршрутызацыі пацыентаў, аптымізацыі рабочых месц медыцынскіх работнікаў;

забяспечана паўсюднае ўкараненне сістэмы аказання медыцынскай дапамогі пацыентам з вострым каранарным сіндромам і іх дастаўка ў межах "залатой гадзіны" ў стацыянар для правядзення экстранага кардыяхірургічнага ўмяшання;

укараняецца ранняя дыягностыка раку і вызначэнне проціпухліннага лячэння пад кантролем малекулярна-генетычных даследаванняў і прамянёвых метадаў дыягностыкі;

ажыццяўляецца пастаянны кантроль за забеспячэннем анкалагічных пацыентаў прэпаратамі, якія ўздзейнічаюць прыцэльна на пухліну, у тым ліку, з дапамогай асваення вытворчасці лекавых сродкаў айчыннымі вытворцамі;

выбудавана сістэма ўзаемадзеяння медыцынскіх службаў устаноў сацыяльнага абслугоўвання, якія ажыццяўляюць стацыянарнае сацыяльнае абслугоўванне (дамоў-інтэрнатаў), і тэрытарыяльных арганізацый аховы здароўя. За кожным з 80 дамоў-інтэрнатаў замацавана тэрытарыяльная арганізацыя аховы здароўя, арганізаваны сістэмны планавы маніторынг аказання медыцынскай дапамогі грамадзянам.

Штогод адзначаецца значнае павышэнне даступнасці і своечасовасці аказання высокатэхналагічнай дапамогі пацыентам. на прынцыпах бяспека пацыента, клінічная эфектыўнасць і эканамічная мэтазгоднасць.

У краіне ўкаранёны 6 сацыяльных стандартаў у галіне аховы здароўя, якія выконваюцца:

нарматыў бюджэтнай забяспечанасці выдаткаў на ахову здароўя: у цэлым па рэспубліцы мінімальны нарматыў бюджэтнай забяспечанасці расходаў на ахову здароўя ў 2019 годзе ў разліку на аднаго жыхара вызначаны ў памеры 567,44 руб.;

нарматыў забяспечанасці лекарамі першаснага звяна: урач агульнай практыкі, участковы тэрапеўт і педыятр сумарна - 1 урач на 1,3 тыс. жыхароў;

Даведачна.

З 2018 года з мэтай павышэння даступнасці першаснай медыцынскай дапамогі ўведзены нарматыў 1 урач агульнай практыкі для дарослага насельніцтва на 1500 жыхароў (ён выкананы і склаў 1 урач на 1470 жыхароў).

нарматыў забяспечанасці бальнічнымі ложкамі: 9 ложкаў на 1 тыс. жыхароў абласцей, 8 ложкаў на 1 тыс. жыхароў г.Мінска;

нарматыў забяспечанасці аптэкамі: 1 аптэка на 8 тыс. жыхароў;

Даведачна.

Ва ўсіх аграгарадках рэгіёнаў або на адлегласці не больш як 10 км ад аграгарадка ёсць арганізацыі аховы здароўя (структурныя падраздзяленні), у якіх ажыццяўляецца рознічная рэалізацыя лекавых сродкаў і тавараў аптэчнага асартыменту.

нарматыў забяспечанасці брыгадамі хуткай медыцынскай дапамогі (далей - ХМД);

Даведачна.

У раёнах з насельніцтвам да 15 тыс. жыхароў - 2 брыгады ХМД; 3 брыгады ХМД - з насельніцтвам ад 15 да 35 тыс. жыхароў; у раёнах з насельніцтвам звыш 35 тыс. жыхароў - 3 брыгады ХМД на 35 тыс. жыхароў і дадаткова 1 брыгада на кожныя 12 тыс. жыхароў звыш 35 тыс. жыхароў; для г. Мінска - 1 брыгада на 12 000 жыхароў.

нарматыў забяспечанасці аўтатранспартам: ва ўсіх амбулаторый, участковых бальніц і бальніц сястрынскага догляду ў дастатковай колькасці ёсць аўтатранспарт.

Роўныя магчымасці атрымання медыцынскай дапамогі прадастаўлены гарадскому і сельскаму насельніцтву.. За кошт рацыянальнага выкарыстання ложкавага фонду патрэбнасці сельскага насельніцтва задаволены ў шпіталізацыі ў стацыянары горада. Павышана адказнасць гарадскіх арганізацый аховы здароўя за аказанне медыцынскай дапамогі сельскаму насельніцтву.

Існуе выязная форма медыцынскага абслугоўвання сельскага насельніцтва. Выезд брыгады спецыялістаў ЦРБ праводзіцца па загадзя складзеным графіку з абвесткай насельніцтва і з улікам сезоннасці сельскагаспадарчых работ, у асобных рэгіёнах Віцебскай і Мінскай абласцей працуюць перасовачныя медыцынскія комплексы.

Медыка-дэмаграфічныя працэсы ў Рэспубліцы Беларусь

Стабілізацыя колькасці насельніцтва і павелічэнне чаканай працягласці жыцця з'яўляюцца адной з мэт устойлівага развіцця Рэспублікі Беларусь. У 2018 годзе значэнне гэтага паказчыка па рэспубліцы ў цэлым склала 74,5 гады, у тым ліку мужчын - 69,2 гады, жанчын - 79,4 гады.

Дзіцячая смяротнасць зніжана да самых нізкіх паказчыкаў за ўсю гісторыю назірання (з 4,0 праміле да 2,4 праміле). Рэспубліка Беларусь уваходзіць у лік краін з самым нізкім узроўнем дзіцячай смяротнасці. Дзіцячая смяротнасць зменшылася з 54,9 да 28,0 на 100 тыс. дзіцячага насельніцтва.

Ступень развіцця інфраструктуры аховы здароўя аказвае вялікі ўплыў на жыццёвы ўзровень насельніцтва, садзейнічае больш поўнаму задавальненню патрэбнасцей у медыцынскіх паслугах.

Праекты ў галіне інфраструктуры аховы здароўя, рэалізаваныя ў 2019 годзе, або якія знаходзяцца ў стадыі рэалізацыі

У мэтах далейшага ўдасканалення практыка-арыентаванай падрыхтоўкі медыцынскіх кадраў, выкарыстання без павелічэння бюджэтных расходаў матэрыяльна-тэхнічнай базы, навучальнага, навукова-практычнага і кадравага патэнцыялу шматпрофільных арганізацый аховы здароўя, устаноў медыцынскай адукацыі Міністэрствам аховы здароўя прынята рашэнне аб рэалізацыі ў 2019-2021 гадах пілотнага праекта па стварэнні універсітэцкай клінікі на базе ўстановы аховы здароўя "Гродзенская абласная клінічная бальніца" (пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 11.12.2018 г. № 886). Па выніках рэалізацыі пілотнага праекта будзе праведзены ўсебаковы аналіз і ўнесены прапановы па стварэнню ўніверсітэцкіх клінік ва ўсіх рэгіёнах Рэспублікі Беларусь.

У 2019 годзе далейшае развіццё атрымалі міжраённыя і міжрэгіянальныя цэнтры медыцынскай дапамогі па розных профілях.

Даведачна.

З I паўгоддзя бягучага года функцыянуюць міжрэгіянальныя цэнтры інтэрвенцыйнай кардыялогіі. у г.Наваполацку, г.Мазыры. Да канца года будзе арганізавана работа такога цэнтра ў г. Астравец. У 2020 годзе будуць створаны міжрэгіянальныя цэнтры інтэрвенцыйнай кардыялогіі ў г. Бабруйску, г. Маладзечне і г. Барысаве.

У 2019 годзе запланавана адкрыццё новых міжраённых і міжрэгіянальных цэнтраў па аказанні медыцынскай дапамогі пацыентам з інсультамі і чэрапна-мазгавой траўмай ва УАЗ "Крычаўская цэнтральная раённая бальніца"; УАЗ "Навагрудская цэнтральная раённая бальніца", УАЗ "Астравецкая цэнтральная раённая бальніца".

У 2019 годзе ДУ "РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М.М.Аляксандрава", сумесна з галоўнымі ўпраўленнямі аховы здароўя аблвыканкамаў і камітэта па ахове здароўя Мінгарвыканкама праводзіцца арганізацыйная работа па стварэнні 6 міжраённых скрынінгавых (масавых абследаванняў) цэнтраў (па 1 у рэгіёне) на базе цэнтральных раённых і гарадскіх арганізацый аховы здароўя. Плануецца, што такія цэнтры пачнуць працаваць з 2020 года.

Развіццё інфраструктуры сістэмы адукацыі Рэспублікі Беларусь

Агульная характарыстыка аб'ектаў сферы адукацыі

Найважнейшым напрамкам сацыяльнай палітыкі з'яўляецца развіццё сістэмы адукацыі. Беларусь па праве лічаць дзяржавай, дзе рэалізуецца прынцып бесперапыннасці адукацыі («адукацыя праз усё жыццё») і створаны ўмовы для таго, каб вучыцца на працягу ўсяго жыцця.

На 1 студзеня 2019 г. паводле статыстычных даных 3803 устаноў рэалізуюць адукацыйную праграму дашкольнай адукацыі (з іх уласна 2951 установа дашкольнай адукацыі), функцыянуюць 3035 установы агульнай сярэдняй адукацыі, у тым ліку 190 устаноў спецыяльнай адукацыі. Падрыхтоўку рабочых і спецыялістаў для сацыяльна-эканамічнай сферы ажыццяўляюць 131 установу прафесійна-тэхнічнай адукацыі (усяго 180 устаноў рэалізуюць адукацыйныя праграмы ПМА), 111 устаноў сярэдняй спецыяльнай адукацыі (усяго 226 устаноў, рэалізуюць адукацыйныя праграмы ССА) і 51 установу вышэйшай адукацыі.

У нацыянальнай сістэме адукацыі і культуры функцыянуе 691 ўстанова дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі (284 цэнтры (палацы); 407 дзіцячых школ мастацтваў), у якіх займаюцца 506,9 тыс. навучэнцаў ва ўзросце 6-18 гадоў (кожны другі школьнік).

Выкананне дзяржаўных мінімальных сацыяльных стандартаў у галіне адукацыі

Найважнейшым механізмам рэалізацыі сацыяльнай палітыкі дзяржавы з'яўляецца сістэма мінімальных сацыяльных стандартаў. У сферы адукацыі да іх адносіцца:

нарматыў забяспечанасці дзяцей дашкольнага ўзросту месцамі ва ўстановах дашкольнай адукацыі - выконваецца з перавышэннем ва ўсіх абласцях і г.Мінску і складае ў сярэднім па рэспубліцы 97,9%;

нарматыў ахопу дзяцей пяцігадовага ўзросту падрыхтоўкай да навучання ў школе - выконваецца ў 100% аб'ёме ва ўсіх абласцях і г.Мінску. Такая падрыхтоўка вядзецца на базе дзіцячых садоў і праз іншыя формы (дома, пры школах і інш.);

нарматывы выдаткаў на навучанне і выхаванне ў розных тыпах устаноў адукацыі, устаноўленыя ў грашовым выражэнні, па рэспубліцы выконваюцца з перавышэннем;

нарматыў забеспячэння навучэнцаў персанальнымі камп'ютарамі (1 камп'ютар на 30 вучняў або не менш як 1 камп'ютарны клас на ўстанову) выконваецца ва ўсіх абласцях і ў г.Мінску.

Адмысловае значэнне для адукацыйнага працэсу мае таксама стварэнне належнай матэрыяльна-тэхнічнай базы ўстаноў адукацыі. Нарматывы забяспечанасці навучэнцаў агульнай плошчай, спартыўнымі плоскаснымі збудаваннямі, будынкамі спартыўнага прызначэння таксама выконваюцца.

Праекты ў галіне інфраструктуры адукацыі, рэалізаваныя ў 2019 годзе, або якія знаходзяцца ў стадыі рэалізацыі

Увазе выступоўцаў: целезгодна прыводзіць адпаведныя звесткі ў дачыненні да канкрэтнага рэгіёна (горада).

У адпаведнасці з Планам мерапрыемстваў па забеспячэнні даступнасці дашкольнай адукацыі, зацверджаным Намеснікам Прэм'ер-міністра Рэспублікі Беларусь ад 2 ліпеня 2015 г. № 05/209-220 у 2019 годзе запланавана будаўніцтва 10 дзіцячых садоў на 1880 месцаў. На 20.09.2019 уведзена ў эксплуатацыю 7 садоў на 1435 месцаў.

У адпаведнасці з указаным Планам прадугледжана размяшчэнне
4-х дзіцячых садоў (87 месцаў) на першых паверхах жылых будынкаў у мікрараёнах-новабудоўлях, стварэнне 65 груп кароткачасовага знаходжання (780 месцаў), адкрыццё 2 сямейных дзіцячых садоў, 2 дзіцячых садоў прыватнай формы ўласнасці.

Даведачна.

У сувязі з уводам дадатковай колькасці дзіцячых садоў павялічыўся ахоп дзяцей установамі дашкольнай адукацыі: дзяцей ад 1 года да 3 гадоў - 44,6 %; ад 1 года да 6 гадоў - 79,5 %; ад 3 гадоў да 6 гадоў - 96,5 %.

У параўнанні з мінулым годам колькасць выхаванцаў дзіцячых садоў павялічылася на 1.5 тыс.

У 2019 годзе ўводзяцца ў строй 8 школ-новабудоўляў на 7288 пасадачных месцаў.

Праведзена работа па ўмацаванню матэрыяльна-тэхнічнай базы аб'ектаў грамадскага харчавання ўстаноў адукацыі (зрасходавана больш за 8 млн. руб.).

У комплексе "Студэнцкая вёска" ўведзены ў эксплуатацыю 2 інтэрнат на 1800 і 1038 месцаў, пабудавана паліклініка на абслугоўванне 15000 пацыентаў. З 01.09.2019 г у вёсцы пражываюць больш за 10 тыс. студэнтаў.

У бягучым годзе ўводзіцца ў эксплуатацыю інтэрнат Гродзенскага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта.

Даведачна.

Забяспечанасць навучэнцаў месцамі ў інтэрнатах па рэспубліцы складае: у ВНУ - 84,7%, каледжах - 96,6%, у прафесійных ліцэях - 98,5%.

У мэтах удасканалення сістэмы выяўлення і падтрымкі адораных навучэнцаў, развіцця ў іх цікавасці да навуковай, навукова-тэхнічнай і інавацыйнай дзейнасці, імкнення да асабістых навуковых дасягненняў у Рэспубліцы Беларусь створана сетка ўстаноў дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі (Цэнтры інавацыйнай і тэхнічнай творчасці), вядзецца прафесійная арыентацыя і дапрафесійная падрыхтоўка школьнікаў. Да 1 студзеня 2021 года ў Мінску будзе створаны Нацыянальны дзіцячы тэхнапарк, дзе штогод будуць навучацца каля 2000 чалавек ва ўмовах спецыяльна створаных для вучобы, навукова-тэхнічнай творчасці і наступнага дыстанцыйнага суправаджэння таленавітага дзіцяці.

Створаны Рэспубліканскі цэнтр псіхалагічнай дапамогі на базе Інстытута псіхалогіі УА «Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка», які з верасня 2019 г. пачаў працу па аказанні практычнай псіхалагічнай дапамогі непаўналетнім, іх законным прадстаўнікам, педагагічным работнікам сістэмы адукацыі.

У Беларусі асаблівая ўвага надаецца IT–адукацыі. Так, брэндам Адукацыйнага цэнтра праграмавання і высокіх тэхналогій з'яўляецца ІТ-Academy, якая працуе з 2010 года. Штогод цэнтр выпускае больш за 1500 спецыялістаў, для яго слухачоў распрацавана больш за 160 навучальных курсаў па 20 IT-кірунках. Забяспечваецца магчымасць прайсці некаторыя курсы дыстанцыйна.

Філіялы цэнтра працуюць у Мінску, Гродне, Гомелі і Брэсце, прычым апошнія два былі адкрыты ў 2019 годзе. Ў наступным годзе
IT-Academy пачне працаваць у Віцебску і Магілёве.

Уплыў удасканалення інфраструктуры на якасць адукацыі

Стабільнае фінансаванне галіны, паслядоўнае ўмацаванне яе кадравага патэнцыялу і матэрыяльнай базы дазваляюць Рэспубліцы Беларусь па паказчыках у сферы адукацыі займаць устойлівыя пазіцыі ў групе найбольш развітых краін свету.

Па індэксу чалавечага развіцця па паказчыках у сферы адукацыі Рэспубліка Беларусь уваходзіць у групу 30 найбольш развітых краін свету.

Па паказчыку "Чаканая працягласць навучання" Беларусь мае значэнне 15,5 года і займае 29 месца сярод 189 краін, па паказчыку "Сярэдняя працягласць навучання" - 12,3 гады, што адпавядае 11 месцы.

Узровень пісьменнасці дарослага насельніцтва Беларусі складае 99,6%, ахоп базавай, агульнай сярэдняй і прафесійнай адукацыяй занятага насельніцтва - 98%.

Развіццё інфраструктуры культуры ў Рэспубліцы Беларусь

Агульная характарыстыка аб'ектаў сферы культуры

Інфраструктура культурнай сферы садзейнічае далучэнню грамадзян да культурнай спадчыны, садзейнічае творчай рэалізацыі духоўнага патэнцыялу асобы, вызначае сацыяльна-культурныя вектары развіцця культуры і мастацтва на бліжэйшую і аддаленую перспектыву.

Таму захаванне і удасканаленне інфраструктуры культурнай сферы - адзін з прыярытэтаў дзяржаўнай культурнай палітыкі. У Беларусі захоўваецца мадэль кіравання ў сферы культуры, пры якой дзяржава з'яўляецца важнейшым суб'ектам культурнай дзейнасці, асноўным спонсарам і мецэнатам, гарантам выканання сацыяльных стандартаў.

Наша краіна валодае найбагацейшай гісторыка-культурнай, маральнай і інтэлектуальнай спадчынай і традыцыямі. Гісторыка-архітэктурныя помнікі, музеі, тэатральна-канцэртная сфера, культурна-асветныя ўстановы, плеяда таленавітых, высокапрафесійных дзеячаў мастацтва, ствараюць усе магчымасці для развіцця духоўнага жыцця грамадзян.

Па стане на верасень 2019 г. у Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь уключана 5574 гісторыка-культурныя каштоўнасці.

У сферы культуры функцыянуе больш за 6 тысяч дзяржаўных арганізацый культуры (больш за 1,1 тыс. дзяржаўных арганізацый культуры са статусам юрыдычнай асобы): клубы (2536), публічныя бібліятэкі (2552), музеі (150), тэатральна-відовішчныя арганізацыі (49, у тым ліку 28 тэатраў, 19 канцэртных арганізацый, 2 цыркі), паркі (12), заапаркі (5), метадычныя цэнтры народнай творчасці (12).

Важным дасягненнем трэба лічыць цэласную сістэму адукацыі, якая захавалася і паспяхова развіваецца ў сферы культуры. У Беларусі дзейнічае трохузроўневая сістэма падрыхтоўкі кадраў, якая ўключае 405 дзіцячых школ мастацтваў, 20 устаноў сярэдняй спецыяльнай і 3 установы вышэйшай адукацыі.

У дзяржаўнай кінасетцы функцыянуюць 99 стацыянарных кінатэатраў (125 глядзельных залаў, з якіх 103 аснашчаны праекцыйным абсталяваннем у лічбавым фармаце 3D). Кінаабслугоўванне ў сельскай мясцовасці забяспечваюць 616 відэапраекцыйных установак (у тым ліку, у мабільным варыянце).

Удасканаленне работы раённых і сельскіх устаноў культуры

У мэтах рэалізацыі патэнцыялу беларускага культурнага ландшафту і ўключэння яго ў турыстычны абарот, у працэсе ўдасканалення структуры сеткі створаны сучасныя цэнтры культуры і паслуг, у тым ліку шляхам рэарганізацыі раённых і сельскіх устаноў культуры, развіцця нестацыянарных форм абслугоўвання жыхароў маланаселеных пунктаў, стварэння арганізацый культуры змешанага ціна. , іншых шматфункцыянальных устаноў культуры.

Даведачна.

Напрыклад, дзяржаўная ўстанова культуры "Гродзенскі раённы культурна-інфармацыйны цэнтр", дзяржаўная ўстанова культуры змешанага тыпу "Рэспубліканскі цэнтр нацыянальных культур" і інш.

Культурнае абслугоўванне сельскіх населеных пунктаў, якія не маюць стацыянарных устаноў культуры, ажыццяўляюць 106 аўтаклубаў.

Згодна з данымі комплекснага маніторынгу рэалізацыі Рэспублікай Беларусь Канвенцыі ЮНЕСКА аб ахове і заахвочванні разнастайнасці форм культурнага самавыяўлення, зафіксаваны шэраг пазітыўных з'яў культурнага жыцця Беларусі, звязаныя з развіццём інфраструктуры. Па-першае, павялічылася колькасць пляцовак крэатыўнага сектара (культурных хабаў, цэнтраў, арт-прастор і г.д.), палепшыліся ўмовы дзейнасці для рамеснікаў і музейных (галерэйных) прастор. Па-другое, зафіксаваны рост колькасці культурных праектаў і ініцыятыў, а таксама выраблянай у краіне культурнай прадукцыі. Па-трэцяе, атрымалі развіццё інклюзіўныя практыкі, прапанаваных установамі культуры для розных груп насельніцтва. Адным з прыярытэтных напрамкаў у рабоце сельскіх устаноў вызначана праца з пажылым насельніцтвам.

Развіццё інфраструктуры культурнай сферы пазітыўна адбіваецца на ўзрастанні колькасці рэгіянальных і агульнанацыянальных культурных падзей. Новае дыханне набылі іміджавыя праекты ў сельскіх населеных пунктах - святы вёсак.

Дынамічна развіваецца сфера прафесійнага мастацтва. Пастаянна павялічваецца колькасць паказаў спектакляў, колькасць наведванняў тэатраў, паспяхова рэалізуюцца міжнародныя тэатральныя фестывалі і форумы, якія ўжо зарэкамендавалі сябе.

Даведачна.

Больш за 15 тыс. у год мерапрыемстваў тэатральна-відовішчных арганізацый, паказаў канцэртаў - больш за 7,3 тыс. у год.

Актыўна развіваюцца клубная дзейнасць і народная творчасць. З удзелам клубных фарміраванняў праводзіцца больш за 120 тыс. канцэртаў і спектакляў, больш за 45 тыс. тэатралізаваных народных свят і абрадаў, больш за 40 тыс. выставак твораў народнага дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва.

Намеціліся станоўчыя тэндэнцыі ў рабоце Нацыянальнай кінастудыі "Беларусьфільм": зацверджана "дарожная карта" развіцця кінастудыі, забяспечана павелічэнне долі фільмаў беларускай вытворчасці ў дзяржаўнай кінасетцы. Значнай падзеяй у сферы кінематаграфіі стала правядзенне Рэспубліканскага конкурсу "Нацыянальная кінапрэмія Беларусі".

Бягучы перыяд адзначаны істотнымі дасягненнямі ў інфарматызацыі сферы культуры. У Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі створаны лічбавыя калекцыі, зводны электронны каталог бібліятэк Беларусі, які цяпер налічвае каля 5,0 млн. запісаў, сфарміравана сістэма карпаратыўнай каталагізацыі бібліятэк Беларусі, функцыянуе віртуальная чытальная зала, якая забяспечвае аддаленым карыстальнікам доступ да электронных інфармацыйных рэсурсаў.

Даведачна.

Поўнасцю камп'ютэрызаваны бібліятэкі г.Мінска і Гродзенскай вобласці. Па рэспубліцы гэты паказчык складае 87,51 TP3T.

У большасці музеяў Беларусі ўкаранёна аўтаматызаваная музейная ўлікова-фондавая сістэма "АМС-5". У музеях краіны ўкараняюцца розныя мультымедыя тэхналогіі (аўдыёгіды, інфармацыйныя мультымедыйныя панэлі, «зоны апускання» з накіраванымі гукавымі патокамі, ЗD-усталёўкі, зоны прагляду кіно і інш.). Усе тэатральна-відовішчныя арганізацыі абсталяваны кампутарамі. Выхад у сетку інтэрнэт і ўласныя сайты маюць практычна ўсе тэатры і большасць канцэртных арганізацый. Важным аспектам інфармацыйнай дзейнасці тэатральна-відовішчных арганізацый з'яўляецца ўкараненне спецыялізаваных білетна-інфармацыйных сістэм (камп'ютарная білетная сістэма «Квітковы Цэнтр», парталы «Кв.iткi.bу» і «Ticketpro»).

Выкананне дзяржаўных мінімальных сацыяльных стандартаў у галіне культуры

Сістэма дзяржаўных сацыяльных стандартаў вызначыла мінімальны ўзровень гарантый для жыхароў Беларусі ва ўсіх сацыяльна значных сферах, у тым ліку і ў галіне культуры: нарматыў забяспечанасці выдаткаў на культуру ў разліку на аднаго чалавека (1,3 базавай велічыні за кошт бюджэтнага фінансавання);

нарматыў забяспечанасці аграгарадкоў дзяржаўнымі ўстановамі культуры – клубнай установай (не менш за адну ўстанову), бібліятэкай (не менш за адну бібліятэку), кінавідэаабслугоўваннем (100%).

Выкарыстанне паслуг, якія прадстаўляюцца арганізацыямі культуры змешанага тыпу, дасць магчымасць забяспечыць рацыянальнае выкарыстанне бюджэтных сродкаў, комплексна аказваць сельскаму насельніцтву аграгарадкоў неабходны спектр паслуг па арганізацыі культурнага адпачынку насельніцтва, бібліятэчнаму, інфармацыйнаму, даведачна-бібліяграфічнаму абслугоўванню.

Такім чынам, сфарміраваная сістэма дзяржаўных сацыяльных стандартаў у галіне культуры забяспечвае, перш за ўсё, правы на ўдзел грамадзян у культурным жыцці, гарантаваныя дзейнай Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь.

Праекты ў галіне інфраструктуры культуры, рэалізаваныя ў 2019 годзе, або якія знаходзяцца ў стадыі рэалізацыі

Задача дзяржавы сёння - завяршыць пачатыя маштабныя праекты, якія дазволяць гэтым аб'ектам устаць у адзін шэраг з ужо сусветна вядомымі свету беларускімі архітэктурнымі жамчужынамі.

Сярод аб'ектаў, уведзеных у эксплуатацыю ў 2019 годзе, можна назваць Паўночна-ўсходнюю вежу Лідскага замка, помнік К.С.Заслонаву, аб'екты Брэсцкай крэпасці, англійскі парк з сажалкай і кітайскую альтанку музея-сядзібы кампазітара Міхала Клеафаса Агінскага і інш.

У бягучым годзе рамонтна-рэстаўрацыйныя работы на значных гістарычных аб'ектах працягваюцца. Сярод іх можна назваць наступныя культурна-гістарычныя помнікі:

брацкі корпус і званіца Свята-Успенскага Жыровіцкага мужчынскага манастыра. Тут будзе таксама ўстаноўлены помнік аднаму з настаяцеляў манастыра, прападобнаму Серафіму архімандрыту Жыровіцкаму;

Даведачна.

Свята-Успенскі Жыровіцкі стаўрапігіяльны мужчынскі манастыр размешчаны ў аграгарадку Жыровічы Слонімскага раёна Гродзенскай вобласці. З'яўляецца адным з галоўных цэнтраў беларускага Праваслаўя і найбуйнейшым у краіне архітэктурным ансамблем XVII-XVIII стагоддзяў. Увесну наступнага года кляштар адзначыць сваё 500-годдзе. Юбілейным гэты год стане і для цудатворнай рэліквіі манастыра – Жыровіцкага абраза Божай Маці. У 2020-м годзе адзначаць 550-годдзе набыцця Жыровіцкага абраза.

радавы маёнтак Напалеона Орды ва ўрочышчы Чырвоны Двор Іванаўскага раёна, узор матэрыяльна-духоўнай культуры Заходняга Палесся канца XVIII - пачатак XIX стагоддзя;

рэканструкцыя былога палацавага комплексу роду Сапегаў у г.п.Ружаны Пружанскага раёна;

"Капітальны рамонт, рэстаўрацыя і музеефікацыя збудаванняў Брэсцкай крэпасці", які плануецца завяршыць да 75-годдзя Вялікай Перамогі (рэалізуецца праект Саюзнай дзяржавы);

рэстаўрацыя Спаса-Праабражэнскай царквы ў г. Полацку, храм з'яўляецца гісторыка-культурнай каштоўнасцю "0" ("нулявой") катэгорыі, прапанаванай для ўключэння ў Спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА;

рэстаўрацыя капліцы князёў Паскевічаў, помнік гісторыі і архітэктуры XIX стагоддзя, а таксама комплексу былога калегіума езуітаў у аг.Юравічы Калінкавіцкага раёна;

рэстаўрацыя і рэканструкцыі Старога замка ў г.Гродна, аднаго з самых старажытных помнікаў архітэктуры ў Беларусі, які ўваходзіць у комплекс абарончых збудаванняў, культавых і свецкіх будынкаў.-XIX ст. Першую чаргу аб'екта плануецца ўвесці ў эксплуатацыю ў 2020 годзе. Працягваюцца работы па рэстаўрацыі і рэканструкцыі Гальшанскага (Ашмянскі раён) і Лідскага замкаў;

рэканструкцыі палацава-паркавага комплексу ў в. Свяцк Гродзенскага раёна, дзе запланавана стварэнне турыстычнага аб'екта ААТ «Санаторый «Азёрны»;

рэстаўрацыйныя працы ў касцёле Цела Гасподняга (Фарны) (г.Нясвіж) са складу комплексу былога кляштара езуітаў XVI-XIX ст., уключаны ў Спіс сусветнай прыроднай і культурнай спадчыны ЮНЕСКА;

рэстаўрацыйныя работы ва Успенскім манастыры (д.Пустынкі, Мсціслаўскі раён), помніку архітэктуры XVIII-XIX ст.

Па выніках 2019 года плануецца адкрыццё музейных экспазіцый у Паўночнай вежы Гальшанскага замка.

У г.Мінску фарміруецца адзіны музейны квартал Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь. Распрацавана архітэктурна-мастацкае вырашэнне экспазіцыі Нацыянальнага гістарычнага музея ў новым будынку.

Развіццё інфраструктуры ў галіне фізічнай культуры і спорту ў Рэспубліцы Беларусь

Агульная характарыстыка спартовых і турыстычных аб'ектаў

Здароўе людзей, развіццё фізічнай культуры, спорту і турызму абвешчаны ў Беларусі важнымі напрамкамі сацыяльнай палітыкі. Пытанні іх арганізацыі і забеспячэння знаходзяцца ў цэнтры пастаяннай увагі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь А.Р.Лукашэнкі.

Даведачна.

Сёння ў рэспубліцы налічваецца каля 23,3 тыс. фізкультурна-спартыўных збудаванняў, у тым ліку: 134 стадыёна, 52 манежа, 4507 спартыўных залаў, 604 спартыўныя ціры, 93 спартыўныя трасы, 38 лядовых арэн, 1759 міні-футбольных пляцовак, 2012 баскетбольных, 2763 валейбольных, 1 З іх у сельскіх населеных пунктах - каля 8 тыс. фізкультурна-спартыўных збудаванняў.

Фізкультурны рух з кожным годам набірае моц. Актыўнымі заняткамі фізічнай культурай і спортам
у рэспубліцы займаецца 2,3 млн. чалавек, у тым ліку 946 тыс. - дарослае насельніцтва, 1,4 млн. - дзеці і падлеткі.

Штогод у Беларусі для прыхільнікаў здаровага ладу жыцця праводзіцца парадку 22 тыс. спартыўных мерапрыемстваў рознага ўзроўню - ад раённых і гарадскіх чэмпіянатаў, галіновых першынстваў да рэспубліканскіх спаборніцтваў, такіх як "Беларуская лыжня", "Мінскі паўмарафон", калядны турнір сярод аматараў хакея на прыз Прэзідэнта Беларусі і інш. Для забеспячэння іх належнага правядзення, у мэтах развіцця дзіцяча- юнацкага рэзерву, спорту вышэйшых дасягненняў і масавага спорту ў Беларусі створана і працягвае развівацца матэрыяльна-тэхнічная база спорту.

Для забеспячэння фізкультурна-аздараўленчай работы з насельніцтвам па месцы жыхарства ў гарадах і раёнах функцыянуе 143 гарадскіх, раённых фізкультурна-аздараўленчых цэнтра, цэнтра фізкультурна-аздараўленчай работы, фізкультурна-спартыўных клуба.

Развіццё турызму з'яўляецца адным з прыярытэтных напрамкаў сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь. Гэта галіна ўзята пад асаблівую апеку дзяржавы.

Даведачна.

Патэнцыял турыстычнай індустрыі Рэспублікі Беларусь сёння характарызуецца наступнымі паказчыкамі: санаторна-курортныя і аздараўленчыя арганізацыі - 490 адзінак (агульная ўмяшчальнасць 40903 чалавек); гасцініцы і аналагічныя сродкі размяшчэння - 587 (умяшчальнасць 38444 чалавек); дома паляўнічага і рыбалова - 196 адзінак; агра-сядзібы - 2473 адзінак.

У Беларусі рэалізуецца шэраг дзяржпраграм, у якіх прадугледжаны меры і сродкі па стварэнню сучаснай інфраструктуры турызму ў розных рэгіёнах краіны. Так, Дзяржаўная праграма "Беларусь гасцінная" на 2016 - 2020 гады накіравана на фарміраванне і развіццё сучаснага канкурэнтаздольнага турыстычнага комплексу, павелічэнне ўкладу турызму ў развіццё нацыянальнай эканомікі.

Актыўна распрацоўваюцца зялёныя маршруты, Якія ствараюцца ўздоўж натуральных зялёных калідораў, далін рэк, гістарычных гандлёвых шляхоў і старых чыгунак.

Мінспортам сумесна з Нацыянальным агенцтвам па турызме працягваецца праца па падрыхтоўцы экскурсаводаў і гідаў-перакладчыкаў. Цяпер атэставаны 892 экскурсаводы і 229 гідаў-перакладчыкаў. (з іх у разрэзе моў: англійская мова – 107, польская мова – 31, нямецкая – 26, кітайская мова – 21, італьянская мова – 20, французская мова – 18, іспанская мова – 7, турэцкая мова – 5, японская мова – 2 ).

Вядзецца праца па абнаўленню і стварэнню новых экскурсій.

Кіраўніцтвам краіны перад Міністэрствам спорту і турызму, іншымі зацікаўленымі органамі пастаўлена задача максімальна выкарыстоўваць існуючы турыстычны патэнцыял нашай краіны.

Праекты ў галіне інфраструктуры фізічнай культуры і спорту, рэалізаваныя ў 2019 годзе, або якія знаходзяцца ў стадыі рэалізацыі

У разрэзе рэгіёнаў характарыстыка аб'ектаў спартыўнай інфраструктуры, уведзеныя ў эксплуатацыю ў 2019 годзе, выглядае наступным чынам.

Брэсцкая вобласць: уведзена ў строй біятлонная лыжаролерная траса (аг.Мір, Баранавіцкі раён);

Віцебская вобласць: уведзены ў эксплуатацыю цэнтр па скачках на батуце, які будзе насіць імя славутага віцебскага трэнера Валерыя Вагеля, а таксама здадзена лядовая трэніровачная пляцоўка (г.Наваполацк). Запланавана будаўніцтва крытага футбольнага манежа (г.Віцебск).

Гомельская вобласць: уведзены ў эксплуатацыю біятлонны комплекс "Сож". Выкананы рэканструкцыя і капітальны рамонт спартыўнага комплексу ў г.Жыткавічы, фізкультурна-аздараўленчага комплексу ў г.п.Брагіне. У рамках добраўпарадкавання раённых цэнтраў выкананы рэканструкцыя і капітальны рамонт стадыёнаў у гарадах Буда-Кашалёва, Ельск, Рагачоў, Ветка, Жыткавічы, Брагін. Са жніўня 2019 г. у Гомелі запрацавала лыжаролерная траса - адзін з праектаў, які рэалізаваны па даручэнні Кіраўніка дзяржавы.

Гродзенская вобласць: у верасні 2019 г. у абласным цэнтры ўведзены ў эксплуатацыю інтэрнат спецыялізаванай дзіцяча-юнацкай школы алімпійскага рэзерву па футболе "Нёман". У Шчучыне ажыццяўляецца рэканструкцыя гарадскога стадыёна «Алімп»;

Мінская вобласць: у бягучым годзе пачаты капітальны рамонт залы барацьбы (Старыя Дарогі) і праектаванне аб'екта «Трэніровачная лядовая арэна» (г. Барысаў).

Магілёўская вобласць: завершана рэканструкцыя крытых тэнісных кортаў, якія належаць фізкультурна-спартыўнаму клубу (г.Магілёў), а таксама спартыўнага комплексу (г.Быхаў) і басейна (г.Глуск). У абласным цэнтры вядзецца будаўніцтва паветраапорнага футбольнага манежа і 50-метровага басейна, а таксама будаўніцтва біятлоннага стрэльбішча і лыжаролернай трасы (г.Чавусы). Кіраўніцтва рэгіёну рэалізуе задачу абсталявання ў кварталах і дварах жылой забудовы спартыўных пляцовак, аснашчаных спартыўным інвентаром для падлеткаў і дарослага насельніцтва.

Мінск: здадзены ў эксплуатацыю спартыўны комплекс для гульнявых відаў Беларускай федэрацыі гандбола і фізкультурна-спартыўны комплекс "Алімпік-арэна".

У адпаведнасці з распараджэннем Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь з 2018 года да гэтага часу рэалізуецца сацыяльны праект «Bonfesto – дзецям», Які прадугледжвае кладку міні-футбольных пляцовак (20х40 м). На сённяшні дзень у рамках праекта ўкладзена 18 міні-футбольных пляцовак.

****

У заключэнне неабходна падкрэсліць, што А.Р.Лукашэнка зазначыў: «Задача па скарачэнню разрыву ва ўзроўні і якасці жыцця стаіць не адзін год, аднак яе актыўнага рашэння пакуль не назіраецца. Урад не павінен адхіляцца ад гэтай праблемы. Вырашаць яе неабходна цэнтралізавана».

«Ураду, старшыням аблвыканкамаў даю два гады на рэалізацыю гэтых праграм. Павінен быць вынік, які ў першую чаргу адчуюць нашы людзі», - паставіў задачу Кіраўнік дзяржавы.