Праект эксперыментальнай дзейнасці

Тэма эксперыментальнага праекта

«Апрабацыя мадэлі пераемнасці дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання ў сістэме дадатковай прыродазнаўчай адукацыі дзяцей і моладзі»

Кіраўнік: Катовіч Наталля Канстанцінаўна, начальнік упраўлення выхаваўчай і ідэалагічнай работы Навукова-метадычнай установы "Нацыянальны інстытут адукацыі" Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, кандыдат педагагічных навук, дацэнт

Абгрунтаванне мэтазгоднасці ажыццяўлення эксперыментальнага праекта

Патрэбнасць сучаснага рынку працы ў адукаваных спецыялістах, мабільных да змен характару працы, засваення новых тэхналогій выклікае неабходнасць стварэння цэласнай сістэмы дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання, якая забяспечвае прафесійнае самавызначэнне навучэнцаў.

Прафесійнае самавызначэнне навучэнцаў – складаны і працяглы працэс пошуку свайго месца ў свеце прафесій, у ходзе якога ажыццяўляецца інфармаванне аб свеце прафесій, фарміраванне ўяўленняў аб асаблівасцях прафесіі, выбар профілю далейшага навучання і навучальнай установы пасля заканчэння ўстановы адукацыі, супастаўленне навучэнцамі сваіх фізічных і інтэлектуальных здольнасцей. , інтарэсаў і схільнасцей, каштоўнасных арыентацый і ўстановак з патрабаваннямі прафесійнай дзейнасці і магчымымі шляхамі атрымання адукацыі.

Эфектыўнаму прафесійнаму самавызначэнню навучэнцаў садзейнічае пераемнасць дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання ў розных формах арганізацыі дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі. Сучасная сістэма дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі - унікальная адукацыйная сфера, якая дапаўняе сістэму агульнай сярэдняй адукацыі, якая мае самастойнае сацыяльнае прызначэнне.

Узаемадзеянне ўстаноў агульнай сярэдняй і дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі сёння вельмі актуальна і з'яўляецца адлюстраваннем патрэбнасці педагагічнай практыкі. Дзякуючы інтэграцыі агульнай і дадатковай адукацыі магчыма стварэнне асаблівага адукацыйнага асяроддзя, распрацоўка адукацыйных праграм, новых метадаў і форм адукацыйнай дзейнасці, што ў сукупнасці стварае аснову для прафілізацыі навучання.

У ходзе эксперыментальнага праекта будзе ажыццёўлена апрабацыя зместу вучэбна-праграмнай дакументацыі дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі прыродазнаўчага профілю, скарэкціраванага са зместам праграм прадметаў па прыродазнаўчым профілі агульнай сярэдняй адукацыі, які забяспечвае іх пераемнасць.

Схема мадэлі пераемнасці дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання ў сістэме дадатковай прыродазнаўчай адукацыі дзяцей і моладзі прадстаўлена ў выглядзе графічнага малюнка (Дадатак).

Мадэль грунтуецца на ідэях гуманістычнага, сістэмнага, кампетэнтнаснага, дзейнаснага, асобасна-арыентаванага падыходаў; прынцыпах сістэмнасці, бесперапыннасці і пераемнасці адукацыйнай дзейнасці.

Мэтай рэалізацыі дадзенай мадэлі з'яўляецца высокі ўзровень падрыхтоўкі навучэнцаў па прадметах прыродазнаўчага цыклу і дасягненне прафесійнага самавызначэння ў дадзенай сферы, што будзе садзейнічаць паспяховай сацыялізацыі асобы ў сучасным грамадстве, падрыхтоўцы да самастойнага жыцця, прадуктыўнай працоўнай і прафесійнай дзейнасці.

Дасягненне мэты мяркуе рашэнне наступных асноўных задач:

завяршэнне прафесійнага самавызначэння навучэнцаў;

падрыхтоўка да самастойнага жыцця і працы;

стварэнне ўмоў для актуалізацыі прадпрымальнасці, ініцыятывы, паспяховага самаразвіцця і самарэалізацыі асобы.

Змест мадэлі рэалізуецца шляхам выкарыстання патэнцыялу навучальных дысцыплін, факультатыўных заняткаў, розных форм дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі.

Мадэль уключае ў сябе два блокі – дапрофільная падрыхтоўка і профільнае навучанне, якія маюць агульнае арганізацыйна-метадычнае забеспячэнне, прадметныя галіны, маніторынг адукацыйнай дзейнасці.

Дапрофільная прыродазнаўчая падрыхтоўка як ва ўстанове дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі, так і ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыі рэалізуецца праз:

вывучэнне тыпавых праграм дадатковай адукацыі;

прафарыентацыйную працу;

адукацыйныя рэспубліканскія праекты;

аб'яднанні па інтарэсах.

Профільнае навучанне ва ўстанове дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі і ўстанове агульнай сярэдняй адукацыі рэалізуецца праз:

вывучэння адукацыйных праграм на падвышаным узроўні;

конкурсы навуковых прац навучэнцаў;

навукова-даследчыя аб'яднанні навучэнцаў;

аб'яднанні па інтарэсах.

Вынікам рэалізацыі мадэлі пераемнасці дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання ў сістэме дадатковай прыродазнаўчай адукацыі дзяцей і моладзі з'яўляецца:

засвоенасць навучэнцам зместу адукацыйных праграм;

завяршэнне прафесійнага самавызначэння навучэнцаў.

Мэта эксперыментальнага праекта заключаецца ў вызначэнні эфектыўнасці і мэтазгоднасці мадэлі пераемнасці дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання ў сістэме дадатковай прыродазнаўчай адукацыі дзяцей і моладзі.

Задачы:

Апрабаваць тыпавыя праграмы і праграмы на павышаным узроўні дадатковай адукацыі, скарэкціраваныя са зместам праграм прадметаў агульнай сярэдняй адукацыі.
Выявіць умовы эфектыўнай арганізацыі мадэлі пераемнасці дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання ў сістэме дадатковай прыродазнаўчай адукацыі дзяцей і моладзі.
Вызначыць узровень асваення навучэнцамі праграм дадатковай адукацыі.
Распрацаваць прапановы і метадычныя рэкамендацыі па выкарыстанні вынікаў эксперыментальнай дзейнасці ў адукацыйным працэсе ўстаноў дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі і агульнай сярэдняй адукацыі прыродазнаўчага профілю.

Гіпотэза. Рэалізацыя зместу праграм дадатковай адукацыі ў галіне прыродазнаўчага профілю, скарэкціраванага са зместам праграм па прадметах агульнай сярэдняй адукацыі прыродазнаўчага профілю, ва ўмовах адукацыйнага працэсу ўстаноў адукацыі будзе эфектыўная, калі:

– будуць выпрацаваны канкрэтныя ўмовы, неабходныя для рэалізацыі апрабаванай мадэлі пераемнасці дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання ў сістэме дадатковай прыродазнаўчай адукацыі дзяцей і моладзі;

– змест адукацыі прыродазнаўчага профілю будзе ўвасоблены праз асноўныя формы арганізацыі адукацыйнага працэсу.

Рэалізацыя эксперыментальнага праекта дазволіць:

– павысіць якасць дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі на аснове апрабацыі мадэлі пераемнасці дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання ў сістэме дадатковай прыродазнаўчай адукацыі дзяцей і моладзі;

– стварыць адзіную прастору дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання ва ўмовах дзейнасці розных відаў устаноў адукацыі;

– сфарміраваць асновы прафесійных ведаў і ўменняў навучальных устаноў адукацыі, якія ўдзельнічаюць у мерапрыемствах па рэалізацыі праекта;

– абнавіць сістэму педагагічнага ўзаемадзеяння, накіраваную на цеснае супрацоўніцтва педагагічных работнікаў устаноў агульнай сярэдняй і дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі;

- удасканальваць прафесійную кампетэнтнасць кадраў.

Апісанне праграмы, тэрмінаў правядзення эксперыментальнай дзейнасці. Праект разлічаны на 3 гады: 2017-2020 гг.

Этапы

Тэрміны

Змест дзейнасці

I этап - падрыхтоўчы

студзень 2017 г. – красавік 2017 г.

Вывучэнне заканадаўчых і нарматыўных дакументаў, якія рэгулююць эксперыментальную дзейнасць ва ўстановах дадатковай адукацыі. Самавызначэнне калектываў на працу ў рэжыме развіцця. Распрацоўка і экспертыза эксперыментальнага праекта. Вызначэнне педагагічных работнікаў, якія ажыццяўляюць праграму эксперыментальнай дзейнасці. Прысваенне ўстанове адукацыі статуса эксперыментальнай пляцоўкі Міністэрства адукацыі. Вызначэнне адказных асоб за рэалізацыю эксперыментальных праектаў ва ўстановах адукацыі, якія атрымалі статус эксперыментальнай пляцоўкі Міністэрства адукацыі.

Забеспячэнне ўдзельнікаў эксперыментальнай дзейнасці навукова-метадычнымі, дыдактычнымі матэрыяламі, іншымі сродкамі, неабходнымі для ажыццяўлення праграмы эксперыментальнай дзейнасці.

II этап-арганізацыйны

май 2017 г. – жнівень 2017 г.

Дакументальнае афармленне эксперыментальнай дзейнасці на ўзроўні ўстаноў. Распрацоўка і ўзгадненне з кіраўнікамі эксперыментальнага праекта праграмы эксперыментальнай работы ва ўстановах адукацыі.

Правядзенне кансультацый аб мэтах, задачах, змесце эксперыментальнай дзейнасці.

Забеспячэнне выканання ўсіх мерапрыемстваў, якія прадугледжаны праграмай эксперыментальнай работы.

Арганізацыя ўзаемадзеяння педагагічнага калектыва з бацькоўскай грамадскасцю ў рамках эксперыментальнай дзейнасці: анкетаванне бацькоў, інфармаванне бацькоўскай грамадскасці аб ходзе эксперымента.

Арганізацыя метадычнай работы з педагогамі-эксперыментатарамі (арганізацыя метадычных аб'яднанняў, творчых груп педагогаў эксперыментальных груп).

III этап - асноўны рэалізацыйны

верасень 2017 г. − май 2020 г.

Ажыццяўленне работы па выкананні планаў эксперыментальнай дзейнасці. Правядзенне мерапрыемстваў у адпаведнасці з праграмай эксперыментальнага праекта ўстаноў адукацыі. Вядзенне дзённіка эксперыментальнай работы. Наведванне эксперыментальных пляцовак і ўдзел у мерапрыемствах, прадугледжаных праграмай эксперыментальнай працы.

Маніторынг працэсу і прамежкавых вынікаў эксперыментальнай дзейнасці. Аналіз і абмеркаванне ходу і вынікаў эксперыментальнай дзейнасці на нарадах пры дырэктары, пасяджэнні педагагічнай рады. Карэкцыя і рэгуляванне.

Кантроль за ходам і вынікамі эксперыментальнай дзейнасці ва ўстановах адукацыі.

Забеспячэнне падрыхтоўкі інфармацыйных матэрыялаў аб колькасных і якасных выніках эксперыментальнай работы.

Прадастаўленне кіраўнікам эксперыментальнага праекта матэрыялаў эксперыментальнай дзейнасці (дзённікі эксперыментальнай работы, творчыя работы навучэнцаў, анкеты і інш.), вынікаў эксперыментальнай дзейнасці ў выглядзе справаздачы.

Сістэматычная метадычная падтрымка ўдзельнікаў эксперыментальнай дзейнасці, самаадукацыя па тэме праекта і механізмам яго рэалізацыі, арганізацыя і правядзенне з педагогамі-эксперыментатарамі метадычных аб'яднанняў, семінараў-практыкумаў.

Арганізацыя ўзаемадзеяння педагагічнага калектыву з бацькоўскай грамадскасцю ў рамках эксперыментальнай дзейнасці: анкетаванне бацькоў, інфармаванне бацькоўскай грамадскасці аб ходзе і выніках эксперыменту.

Забеспячэнне сувязі ўстановы адукацыі з кіраўніком эксперыментальнага праекта, лабараторыяй Нацыянальнага інстытута адукацыі.

Даследаванне эфектыўнасці выніковых вынікаў эксперыментальнай дзейнасці. Абагульненне вынікаў эксперыментальнай работы, падрыхтоўка прамежкавых справаздач аб выніках эксперыментальнай дзейнасці.

IV этап - рэфлексіўна-аналітычны

май 2020 – жнівень 2020 г.

Вывучэнне, аналіз, інтэрпрэтацыя і абагульненне вынікаў эксперыментальнай работы па асваенні скарэкціраванага зместу дадатковай адукацыі ва ўмовах адукацыйнага працэсу ўстаноў дадатковай адукацыі ў адпаведнасці з крытэрыямі і паказчыкамі яе эфектыўнасці. Падрыхтоўка выніковых справаздач аб выніках эксперыментальнай дзейнасці.

Прадастаўленне ў экспертную раду Нацыянальнага інстытута адукацыі справаздачы аб выніках эксперыментальнай дзейнасці. Прадастаўленне ў экспертную раду Нацыянальнага інстытута адукацыі прапаноў па выкарыстанні атрыманых вынікаў эксперыментальнай дзейнасці ў масавай адукацыйнай практыцы. Распрацоўка разам з творчай групай педагогаў-эксперыментатараў метадычных рэкамендацый па выкарыстанні вынікаў эксперыментальнай дзейнасці ў адукацыйным працэсе ўстаноў дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі.

Афармленне матэрыялаў, назапашаных у ходзе эксперыментальнай дзейнасці, іх падрыхтоўка да публікацыі.

Склад удзельнікаў рэалізацыі эксперыментальнага праекта:

Установа адукацыі "Рэспубліканскі цэнтр экалогіі і краязнаўства"
Мінскі дзяржаўны абласны ліцэй
Установа адукацыі "Гомельскі дзяржаўны абласны эколага-біялагічны цэнтр дзяцей і моладзі"
Дзяржаўная ўстанова дадатковай адукацыі "Віцебскі абласны палац дзяцей і моладзі"
Дзяржаўная ўстанова адукацыі "Гімназія № 56 г. Мінска"