Транспартны комплекс Рэспублікі Беларусь: стан і перспектывы яго развіцця
МАТЭРЫЯЛЫ для членаў інфармацыйна-прапагандысцкіх груп (люты 2020 г.)
Транспартны комплекс Рэспублікі Беларусь: стан і перспектывы яго развіцця
Матэрыял падрыхтаваны Акадэміяй кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь на аснове звестак Міністэрства транспарту і камунікацый Рэспублікі Беларусь, Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь, Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю Рэспублікі Беларусь і ўпраўлення Дзяржаўнай аўтамабільнай інспекцыі МУС Рэспублікі Беларусь
Інфаграфіка па дадзеных матэрыялах распрацавана Беларускім тэлеграфным агенцтвам і размешчана на яго сайце ў раздзеле "Інфаграфіка" (https://www.belta.by/infographica/)
Транспартны комплекс з'яўляецца важнейшым звяном эканоміка-сацыяльнай інфраструктуры краіны і закліканы своечасова і якасна забяспечваць патрэбнасці насельніцтва ў перавозках і паслугах, жыццядзейнасць усіх галін эканомікі і нацыянальную бяспеку дзяржавы.
Транспартны комплекс аб'ядноўвае наступныя віды транспарту: аўтамабільны, чыгуначны, водны, паветраны, трубаправодны, гарадскі электрычны і метрапалітэн.
Акрамя таго, ён уключае транспартную інфраструктуру, да якой аднесены:
транспартныя камунікацыі (аўтамабільныя дарогі, чыгуначныя і водныя шляхі зносін, трубаправодныя трасы, тралейбусныя і трамвайныя лініі, лініі метрапалітэна, транспартныя і аэранавігацыйныя сістэмы);
інжынерныя збудаванні, якія забяспечваюць дзейнасць транспарту.
Пытанні развіцця транспартнага комплексу краіны знаходзяцца ў пастаянным полі зроку Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. Нават яго прызнанне «з даўніх часоў аўтамабілі - гэта маё хобі, я сачу за развіццём гэтай галіны» кажа аб многім. Размаўляючы з вадзіцелямі напярэдадні II Еўрапейскіх гульняў, А.Р.Лукашэнка зазначыў, што "пара развіваць і вытворчасць электрамабіляў і больш выкарыстоўваць на дарогах грамадскі электратранспарт".
Транспартны комплекс рэспублікі мае выключна важнае значэнне ў жыццезабеспячэнні яе шматгаліновай эканомікі і рэалізацыі сацыяльнай палітыкі дзяржавы. «Дарога - гэта галоўнае. Ёсць дарога, ёсць эканоміка - ёсць жыццё», - падкрэсліў Прэзідэнт у час сустрэчы з прадстаўнікамі ўкраінскіх СМІ ў верасні мінулага года.
Агульная характарыстыка
транспартнага комплексу Рэспублікі Беларусь
Чыгуначны транспарт з'яўляецца адным з важнейшых элементаў транспартнай сістэмы Рэспублікі Беларусь.
Беларуская чыгунка - гэта сучасная, добра развітая транспартная сістэма, у склад якой уваходзяць шэсць аддзяленняў: Мінскае, Баранавіцкае, Брэсцкае, Гомельскае, Магілёўскае і Віцебскае. Эксплуатацыйная даўжыня чыгуначных пуцей складае 5,5 тыс. км.
Увазе выступоўцаў:падчас правядзення адзінага дня інфармавання мэтазгодна прыводзіць адпаведныя звесткі і прыклады адносна канкрэтнага рэгіёну, тэрыторыі, населенага пункта.
У 2019 годзе чыгуначным транспартам перавезена 79,7 млн. пасажыраў, а таксама каля 145,5 млн. тон грузаў. Цягнікамі гарадскіх ліній скарысталіся 4,0 млн чалавек, рэгіянальных эканомкласа - 61,4 млн чалавек, рэгіянальных бізнес-класа і міжрэгіянальных - 10,5 млн чалавек, міжнародных - 3,8 млн чалавек.
Даведачна.
Кожныя суткі па Беларускай чыгунцы курсіруе больш за 1000 пасажырскіх цягнікоў (міжнародных, міжрэгіянальных, рэгіянальных ліній бізнес-класа, гарадскіх ліній) і больш
700 грузавых цягнікоў. Цяпер пасажырскія чыгуначныя зносіны ахопліваюць больш як 2100 населеных пунктаў рэспублікі.
Грузавыя аперацыі на Беларускай чыгунцы ажыццяўляюць 228 станцый, ёсць 6 прадпрыемстваў па тэрмінальнай апрацоўцы грузаў, 52 грузавыя тэрміналы.
У рамках абнаўлення рухомага саставу ў 2019 годзе дарагі набыта 3 дызель-цягнікі, 2081 грузавы і 30 пасажырскіх вагонаў.
У бягучым годзе запланавана набыццё 3 дызель-цягнікоў, 477 грузавых і 34 пасажырскія вагоны. Падпісана пагадненне аб пастаўцы на дарогу да 2021 года 10 электрацягнікоў міжрэгіянальных ліній серыі ЭПМ.
Таксама ў 2020 годзе будзе прадоўжана работа па нарошчванню аб'ёмаў перавозак з максімальным выкарыстаннем магчымасцей развіцця заходняга маршруту міжнароднага транспартнага калідора "Поўнач-Поўдзень", кантэйнерных перавозак "Кітай-Еўропа-Кітай".
Водны транспарт. Суднаходства ў Рэспубліцы Беларусь ажыццяўляецца па ўнутраных водных шляхах на рэках Днепр, Бярэзіна, Сож, Прыпяць, Заходняя Дзвіна, Нёман, Дняпроўска-Бугскім і Мікашэвіцкім каналах. Агульная працягласць унутраных водных шляхоў Рэспублікі Беларусь складае 2067,4 км, у тым ліку з гарантаванымі глыбінямі - 1128,1 км.
У Дзяржаўным судовым рэестры Рэспублікі Беларусь зарэгістравана 835 суднаў, у тым ліку 28 пасажырскіх. За мінулы год водным транспартам перавезена 200 тыс. пасажыраў, а таксама каля 2, 24 млн тон грузаў.
У 2020 годзе асноўны ўпор будзе зроблены на рабоце па паляпшэнню суднаходных умоў, развіццю інфраструктуры і перавозак водным транспартам, у тым ліку ў рамках дамоўленасцей на Беларуска-Украінскім форуме рэгіёнаў у Жытоміры. Павінна быць завершана работа па стварэнню Дзяржаўнай адміністрацыі воднага транспарту, што дасць імпульс для далейшай рэалізацыі намечаных планаў па рэфармаванню структуры ўпраўлення арганізацый воднага транспарту.
Паветраны транспарт Беларусі - гэта комплекс арганізацый, якія займаюцца перавозкай пасажыраў і грузаў па паветры як у рэспубліцы, так і за яе межамі.
У сферы паветранага транспарту Рэспублікі Беларусь працуюць РУП “Нацыянальная авіякампанія “Белавія”, ААТ “Авіякампанія “Гродна”, РУП “Нацыянальны аэрапорт Мінск”, ААТ “Авіякампанія “Трансавіяэкспарт” РУП “Белаэранавігацыя”, а таксама нацыянальныя арганізацыі недзяржаўнай формы ўласнасці.
У краіне дзейнічаюць 6 міжнародных аэрапортаў, 9 сертыфікаваных аэрадромаў.
У Дзяржаўным рэестры грамадзянскіх паветраных суднаў Рэспублікі Беларусь зарэгістравана больш за 300 паветраных суднаў.
У 2019 годзе паветраным транспартам перавезена больш за 4 млн. пасажыраў, а таксама каля 28,2 тыс. тон грузаў.
Колькасць рэгулярных рэйсаў за 2019 год у параўнанні з аналагічным перыядам 2018 года павялічылася на 13,1%, чартарных рэйсаў - на 27,2%. Адкрыты новыя рэгулярныя рэйсы ў Талін, Мюнхен, адноўлены палёты ў аэрапорт Шарамеццева.
У 2020 годзе працягнецца рэалізацыя такіх інвестыцыйных праектаў, як будаўніцтва авіярамонтнага завода на тэрыторыі, прылеглай да тэрыторыі Нацыянальнага аэрапорта "Мінск", і рэканструкцыя першай штучнай узлётна-пасадачнай паласы ў Нацыянальным аэрапорце "Мінск". Акрамя таго, перад Беларускай дзяржаўнай акадэміяй авіяцыі ў бягучым годзе стаіць амбіцыйная задача - арганізаваць падрыхтоўку лётных спецыялістаў на базе акадэміі.
Аўтамабільны транспарт займае лідзіруючую пазіцыю па аб'ёме перавозак пасажыраў і грузаў у транспартнай сістэме Рэспублікі Беларусь. У 2019 годзе аўтамабільным транспартам перавезена 161,7 млн. тон грузаў і 1 186,5 млн. пасажыраў.
Удзельная вага аўтамабільнага транспарту ў агульным аб'ёме перавозак грузаў усімі відамі транспарту (за выключэннем трубаправоднага) за студзень-лістапад 2019 г. склаў 52,5%.
Удзельная вага у агульным аб'ёме перавозак пасажыраў усімі відамі транспарту за той жа часавы адрэзак - 60,3%, гарадскога электрычнага транспарту і метрапалітэна - 35,4%.
Даведачна.
Па дадзеных упраўлення ДАІ МУС Рэспублікі Беларусь, у структурных падраздзяленнях Дзяржаўтаінспекцыі на 1 студзеня 2020 г. зарэгістравана каля 4,4 млн адзінак аўта-, мотатэхнікі і прычэпаў да яе (88,1% - у асабістым карыстанні грамадзян, 11,9% - юрыдычных асоб) , у тым ліку каля 3,7 млн аўтамабіляў.
У асабістым карыстанні грамадзян знаходзіцца 3,1 млн. легкавых аўтамабіляў, 149 тыс. грузавікоў і 11,6 тыс. аўтобусаў.
У веданні юрыдычных асоб - 135 тыс. «легкавушак», 262 тыс. грузавых аўтамабіляў і больш за 32 тыс. аўтобусаў.
Стан і перспектывы развіцця
аўтамабільнага транспарту ў Рэспубліцы Беларусь
Забяспечваючы асноўныя патрэбнасці гарадскога і сельскага насельніцтва ў перамяшчэннях, аўтамабільны транспарт агульнага карыстання у сукупнасці з гарадскім электрычным транспартам і метрапалітэнам валодае бясспрэчнай сацыяльнай значнасцю.
Даведачна.
У 2019 годзе для далейшага забеспячэння даступнасці і высокай якасці абслугоўвання пасажыраў арганізацыямі транспарта агульнага карыстання набыта звыш 580 аўтобусаў,
38 тралейбусаў, 50 электробусаў, якія адпавядаюць высокаму ўзроўню камфортнасці і бяспекі перавозак.
Аднак за апошнія 30 гадоў склалася ўстойлівая дынаміка падзення аб'ёму перавозак пасажыраў і пасажыраабароту, якія выконваюцца транспартам агульнага карыстання (аўтамабільным, гарадскім электрычным транспартам і метрапалітэнам).
Попыт на паслугі па перавозках пасажыраў аўтамабільным, гарадскім электрычным транспартам і метрапалітэнам шмат у чым залежыць ад агульнай колькасці насельніцтва, колькасці занятага насельніцтва, колькасці насельніцтва, якое пражывае ў сельскай мясцовасці, колькасці навучэнцаў ва ўстановах прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі, колькасці студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі, колькасці грамадзян, якія выкарыстоўваюць веласіпед для ажыццяўлення паездак у працоўных і культурна-бытавых мэтах. Таксама адна з прычын гэтай тэндэнцыі заключаецца ў хуткім нарошчванні парка легкавых аўтамабіляў у асабістай уласнасці грамадзян., што істотна ўплывае на транспартны баланс гарадскіх, прыгарадных і міжгародніх пасажырскіх перавозак.
Пашырэнне аўтамабільнага парка краіны (як грамадскага, так і асабістага) аўтаматычна прыводзіць да павышэння попыту на маторнае паліва. У сувязі з гэтым уяўляе цікавасць дынаміка цэн на яго.
У папярэднія гады цэны на паліва на ўнутраным рынку стрымліваліся, у выніку чаго нафтаперапрацоўчыя заводы (далей - НПЗ) былі вымушаныя нарасціць крэдытную запазычанасць, пагоршыўшы фінансавы стан. Толькі ў 2018 годзе было пачата выраўноўванне цэнавай сітуацыі на ўнутраным рынку, якое паступова дазволіла НПЗ выйсці на эфектыўную працу.
Даведачна.
Для Рэспублікі Беларусь, як для краіны, якая не мае ўласнай вуглевадароднай сыравіны ў неабходнай колькасці, вельмі важна забяспечыць стабільную работу нафтаперапрацоўчых заводаў.
Цяпер беларускія НПЗ завяршаюць маштабную мадэрнізацыю, якая накіравана на павышэнне эфектыўнасці работы нафтахімічнага комплексу краіны і дасць магчымасць вывесці беларускія прадпрыемствы на адзін узровень з сусветнымі лідэрамі нафтаперапрацоўкі. Гэта - інвестыцыі ў будучыню Рэспублікі Беларусь.
У новых умовах гаспадарання карэкціроўка цэн на маторнае паліва неабходна для падтрымання эфектыўнай работы айчынных заводаў.
Пры гэтым важна адзначыць, што з улікам змены рынкавай кан'юнктуры. кошты на нафтапрадукты не толькі падвышаліся, але і зніжаліся. Рашэнні аб змяненні цэн праводзяцца на падставе комплекснай ацэнкі асноўных цэнаўтваральных фактараў - цэны на нафту, якая пакупаецца, падатковай нагрузкі, курсу нацыянальнай валюты. І гэта далёка не ўсе фактары, якія вызначаюць эканоміку НПЗ.
Наша стратэгічная мэта - захаваць энергетычную бяспеку Беларусі. Дабіцца гэтага можна толькі пры ўстойлівым развіцці айчыннай нафтаперапрацоўкі. Адсутнасць нафтаперапрацоўчых магутнасцей у краіне аўтаматычна прыводзіць да падаражання паліва, паколькі цэны і ўмовы дыктуюць замежныя пастаўшчыкі.
Пад уплывам зменлівасці сусветных каціровак цэны на маторнае паліва ў суседніх еўрапейскіх краінах былі скарэкціраваны на 2-7%. Індэксаваліся і беларускія кошты на маторнае паліва, але яны застаюцца на 30-40% ніжэй, чым на сумежных еўрапейскіх і ўкраінскім рынках. Такім чынам рэалізуемая канцэрнам стратэгія цэнаўтварэння забяспечвае баланс інтарэсаў вытворцаў і спажыўцоў.
Даведачна.
Са 2 лютага 2020 г. кошт паліва на аўтазаправачных станцыях Рэспублікі Беларусь складае (кошт 1 л у бел. руб): бензіну АІ-92-К5-Еўра - 1,69, АІ-95-К5-Еўра - 1,79, АІ-98-К5-Еўра - 2,01, ДП - 1,79.
Для параўнання прыводзім кошты на паліва ў Беларусі і ў суседзяў (інфармацыя па стане на 28.01.2020 г з сайта autotraveler.ru).
Бензін АІ-95-К5-Еўра (кошт 1 л у еўра): Беларусь - 0,75, Латвія - 1,27, Літва - 1,22, Эстонія - 1,42, Польшча - 1,17, Украіна - 0,98, Расія - 0,68.
Дызельнае паліва ДТ-К5-Еўра (кошт 1 л у еўра): Беларусь - 0,75, Латвія - 1,20, Літва - 1,13, Эстонія - 1,40, Польшча - 1,23, Украіна - 0,93, Расія - 0,69.
Беларускія НПЗ сістэмна падвышаюць эфектыўнасць і зніжаюць выдаткі на вытворчасць за кошт мадэрнізацыі і рэканструкцыі тэхналагічных аб'ектаў. Эканамічны эфект ад рэалізацыі мерапрыемстваў па зніжэнні затрат за 2019 год ацэньваецца ў 60 млн. даляраў.
За 2019 год цэны на маторнае паліва ў рэспубліцы ў сярэднім былі павялічаны на 13%, у той час як сусветная каціроўка нафты за названы перыяд вырасла на 17%.
У пачатку 2020 года каціроўкі нафты працягваюць павялічвацца, дасягаючы ў асобныя перыяды 68 дол. ЗША. Пры існуючым узроўні сусветнай каціроўкі толькі ў выніку негатыўнага ўплыву падатковага манеўру кошт нафты для беларускіх НПЗ у адносінах да папярэдняга года вырасце больш як на 20 дол. ЗША на 1 тону, што складае 5% да ўзроўню цаны 2019 года.
Ва ўказаных умовах у мэтах забеспячэння стабільнай работы беларускай нафтаперапрацоўчай галіны канцэрн "Белнафтахім" прадаўжае прынятую стратэгію паэтапнага змянення цэн на маторнае паліва, якая пакуль застаецца самым аптымальным варыянтам для захавання суадносін цаны і якасці прадукцыі беларускай нафтаперапрацоўкі і для абароны інтарэсаў аўтаўладальнікаў. Абраная стратэгія дазваляе змякчыць уплыў змены коштаў на нафтапрадукты як на эканоміку ў цэлым, так і на кожнага спажыўца ў прыватнасці.
Кампенсацыя затрат на перавозкі пасажыраў грамадскім транспартам
Паслугі гарадскога пасажырскага транспарту агульнага карыстання з'яўляюцца сацыяльна значнымі і тарыфы на гэтыя паслугі падлягаюць дзяржаўнаму цэнаваму рэгуляванню. Пры гэтым частка затрат на аказанне гэтых паслуг субсідуецца транспартным арганізацыям з бюджэту. Міжнародны вопыт пацвярджае такі падыход да дзяржаўнай падтрымкі транспартных арганізацый пры аказанні сацыяльна значных паслуг гарадскога пасажырскага транспарту агульнага карыстання.
Даведачна.
У адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь ад
16 снежня 2019 г. № 269-З "Аб рэспубліканскім бюджэце на 2020 год" расходы рэспубліканскага бюджэту на транспарт складаюць 164 445 114,0 рублёў, у тым ліку на аўтамабільны транспарт - 6 819 560,0 рублёў.
Рэгуляванне тарыфаў на перавозкі пасажыраў усімі відамі гарадскога транспарту і прыгарадным аўтамабільным транспартам у рэгулярных зносінах ажыццяўляецца аблвыканкамамі і Мінскім гарвыканкамам па ўзгадненню з Міністэрствам антыманапольнага рэгулявання і гандлю Рэспублікі Беларусь.
У мэтах павышэння акупнасці перавозак пасажыраў і скарачэння бюджэтнага фінансавання ў 2016 годзе-У 2019 гадах паэтапна павышаліся тарыфы на гарадскія перавозкі пасажыраў і прыгарадныя аўтамабільныя перавозкі пасажыраў у адпаведнасці з рашэннямі Камісіі па пытаннях дзяржаўнага рэгулявання цэнаўтварэння пры Савеце Міністраў Рэспублікі Беларусь.
Даведачна.
У 2019 годзе тарыф у сярэднім за год павысіўся на 5 кап. на праезд у гарадскім пасажырскім транспарце і склаў 60 кап. - У абласцях, 65 кап. - у г.Мінску, у тым ліку 70 кап. - метрапалітэн; праезд у прыгарадным транспарце павысіўся на 1 кап. у абласцях і 2 кап. у г.Мінску і склаў у сярэднім 7 кап. за 1 км праезду.
Плануецца, што ў 2020 годзе ўзровень кампенсацыі насельніцтвам затрат гарадскім аўтамабільным транспартам складзе не менш як 80% у тым ліку ў абласцях - не менш як 90% і г.Мінску - не менш як 70%, а прыгарадным аўтамабільным транспартам - не менш як 65%.
Неабходна адзначыць, што дасягненне ў 2020 годзе запланаванага ўзроўню кампенсацыі магчыма не толькі за кошт павышэння тарыфаў, але і прыняцця мер па аптымізацыі затрат, а таксама удасканалення існуючай сістэмы аплаты праезду.
Адметны ў гэтым плане вопыт г. Мінска.. Укаранёная ў сталіцы аўтаматызаваная сістэма аплаты і кантролю праезду забяспечвае станоўчы сацыяльны эфект для горада і яго жыхароў. Заснаваная на сучасных тэхналогіях, сістэма з'яўляецца эканамічна прывабнай і зручнай для пасажыраў.
Забяспечваецца абарона праязных дакументаў ад ксеракапіравання і падробак. Удасканальваецца існуючая тарыфная палітыка - створаны праязныя дакументы на пэўную колькасць паездак; пэўныя перыяды часу ў камбінацыях з цягнікамі гарадскіх ліній; а таксама на 1, 2, 3, 90 сутак (аўтобус-тралейбус-трамвай). Уведзена аплата з дапамогай транспартных тарыфных адзінак у аўтобусах, якія выконваюць прыгарадныя аўтамабільныя перавозкі пасажыраў у звычайных рэгулярных зносінах.
Пасажырам даецца магчымасць запісваць на адну бескантактную смарт-карту (далей – БСК) адначасова да шасці відаў праязных дакументаў (у тым ліку пакеты транспартных тарыфных адзінак), выбіраць праязныя дакументы на пэўныя перыяды часу з адвольнай даты актывацыі, якая не перавышае 30 сутак з даты продажу. Павысілася эфектыўнасць кантролю паўнаты аплаты праезду пасажырамі.
Цяпер у сталіцы плануецца ўстанавіць 4 тэрміналы па продажы праязных дакументаў. Рашэнне аб мэтазгоднасці набыцця і ўстаноўкі на галоўных (каркасных) вуліцах г. Мінска тэрміналаў будзе прынята па выніках апрабацыі іх работы.
Праводзіцца работа па стварэнню сістэмы аддаленага папаўнення праязных дакументаў праз сістэму АІС "Разлік" (АРІП). У планах на 2020 год - стварэнне функцыяналу выдаленага папаўнення БСК-Мінсктранс праязнымі дакументамі з дапамогай АРІП. Пасажыры змогуць аплаціць праязны дакумент праз Інтэрнэт і папоўніць БСК з дапамогай выдаленай прылады (для гэтага цяпер праводзіцца работа па заключэнні дагавора на набыццё 164 такіх прылад).
Забеспячэнне даступнасці, высокай якасці і бяспекі аўтамабільных перавозак пасажыраў
З улікам сітуацыі, якая складваецца на рынку аўтамабільных перавозак пасажыраў, а таксама зваротаў, якія паступаюць у дзяржаўныя органы, Міністэрствам транспарту і камунікацый з удзелам дзяржаўных органаў падрыхтаваны і на ўзроўні Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь зацверджаны Комплексны план мер па навядзенню парадку ў сферы аўтамабільных перавозак пасажыраў.
Указаным комплексным планам у 2020 годзе, у прыватнасці, прадугледжваюцца да рэалізацыі наступныя мерапрыемствы:
прапрацоўка ва ўзаемадзеянні з бізнес-супольнасцю пытання ўвядзення ліцэнзавання дзейнасці ў галіне аўтамабільнага транспарту пры выкананні перавозак пасажыраў у нерэгулярных зносінах, у тым ліку пры перавозках аўтамабілямі-таксі;
прапрацоўка пытання аб устанаўленні абавязку па выкарыстанні тахографаў пры выкананні ўнутрырэспубліканскіх аўтамабільных перавозак пасажыраў;
унясенне змяненняў у нарматыўныя прававыя акты па пытаннях правядзення конкурсаў на права выканання аўтамабільных перавозак пасажыраў у рэгулярных зносінах з улікам практыкі іх прымянення.
Рэалізацыя названых мерапрыемстваў дасць магчымасць стварыць умовы для ўстойлівага функцыянавання рынку аўтамабільных перавозак пасажыраў.
Асаблівасці міжнародных перавозак, удасканаленне ўмоў для рэалізацыі транзітнага патэнцыялу рэспублікі
Міжнародныя аўтамабільныя перавозкі выконваюцца ў адпаведнасці з дазволамі на праезд па тэрыторыі замежных дзяржаў. Такія дазволы прадугледжваюцца міжурадавымі пагадненнямі з замежнымі дзяржавамі аб міжнародных аўтамабільных зносінах, якія адносяцца да міжнародных дагавораў Рэспублікі Беларусь і з'яўляюцца абавязковымі для іх выканання на яе тэрыторыі.
Такія пагадненні заключаны паміж Рэспублікай Беларусь і
46 дзяржавамі. У пагадненнях устанаўліваюцца віды дазволаў і вызначаюцца віды перавозак, для выканання якіх дазвол не патрабуецца.
Даведачна.
У 2019 годзе ратыфікаваны Пагадненні аб міжнародных аўтамабільных перавозках з Кітаем, Вялікабрытаніяй, Францыяй, а таксама ўнесены змяненні і дапаўненні ў Пагадненні аб міжнародных аўтамабільных перавозках з Рэспублікай Малдова, Кыргызскай Рэспублікай і Узбекістанам.
Па дадзеных Асацыяцыі міжнародных аўтамабільных перавозчыкаў "БАМАП", грузаперавозчыкі забяспечваюць 98% валютных паступленняў у аб'ёме экспарту паслуг аўтамабільнага транспарту.
Даведачна.
Асацыяцыя "БАМАП" створана ў 1992 годзе па ініцыятыве
24 аўтатранспартныя прадпрыемствы рэспублікі. У цяперашні час яна аб'ядноўвае ў сваіх шэрагах каля 1000 аўтамабільных перавозчыкаў - членаў "БАМАП", карыстальнікаў кніжак міжнародных дарожных перавозак (кніжка міжнародных дарожных перавозак (далей - МДП) - дакумент) мытнага транзіту, які дае права перавозіць грузы праз межы дзяржаў у апламбаваных мытняй кузавах аўтамабіляў або кантэйнерах са спрашчэннем мытных працэдур).
З 1992 года Асацыяцыя ўваходзіць у склад Міжнароднага саюза аўтамабільнага транспарту (Швейцарыя) на правах сапраўднага члена і ў адпаведнасці з пастановай Саўміна ад 29.12.1998.
нумар 1996 выконвае функцыі гарантыйнага аб'яднання на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь з прадастаўленнем права выдачы кніжак МДП.
Мінтранс робіць усё магчымае для паляпшэння бізнес-асяроддзя ў адносінах да беларускіх грузаперавозчыкаў. У прыватнасці, актыўна ўдзельнічае ў розных мерапрыемствах з мэтай атрымання для перавозчыкаў большай колькасці дазволаў, а ў ідэале - дасягненні бездазвольнага прынцыпу работы для іх. А той факт, што ў Беларусі створаны ўсе ўмовы для камфортнага праходжання граніцы, адзначаюць і замежныя перавозчыкі.
Па дадзеных «БАМАП», усяго ў Беларусі зарэгістравана больш
19 тыс. транспартных сродкаў, здольных ажыццяўляць міжнародныя грузаперавозкі (каля 3 тыс. суб'ектаў гаспадарання).
Беларускія міжнародныя аўтамабільныя перавозчыкі штогод, нягледзячы на зменлівую сітуацыю на рынку паслуг па міжнародных перавозках грузаў, дэманструюць станоўчыя тэндэнцыі па росце аб'ёмаў перавозак грузаў. Так, экспарт паслуг па перавозках грузаў аўтамабільным транспартам за 2019 год склаў каля 1,4 млрд. даляраў. Пры гэтым міжнародныя грузаперавозкі аўтатранспартам займаюць другое месца ў Беларусі ў экспарце паслуг, уступаючы толькі паслугам у сектары IT.
Па дадзеных Дзяржаўнага мытнага камітэта, у 2019 годзе адзначаецца рост колькасці афармленняў грузавых аўтамабіляў на мяжы
(на 22,5 тыс. больш у параўнанні з паказчыкам 2018 года). Звязана гэта,
у тым ліку, са зменамі ў працы пункта пропуску "Казловічы" (беларуска-польская мяжа).
Даведачна.
Праз грузавы комплекс «Казловічы» праходзіць практычна чвэрць з больш за 2 млн транспартных сродкаў, якія былі аформлены ў Беларусі. Павелічэнню патоку грузавых аўтамабіляў садзейнічала важнае новаўвядзенне - прынцып аднаго акна: мытня ў пункце пропуску афармляе і таварасуправаджальныя дакументы, і пашпарт вадзіцеля, які прад'яўляе іх.
Удасканаленне лагістычнай сістэмы
Адной з неабходных умоў для нарошчвання транзітных перавозак і бесперашкоднага транзіту грузаў з'яўляецца развітая лагістычная сістэма.
У 2019 годзе працягвалася рэалізацыя мерапрыемстваў Рэспубліканскай праграмы развіцця лагістычнай сістэмы і транзітнага патэнцыялу на 2016 год-2020 гады.
Цяпер у Рэспубліцы Беларусь функцыянуе 59 лагістычных цэнтраў, агульная складская плошча якіх складае каля 700 тыс. м.2.
Штогод павялічваецца колькасць паслуг, якія аказваюцца лагістычнымі аператарамі, што дазваляе нарошчваць выручку ад гэтага віду дзейнасці. Так, у 2019 годзе аб'ём лагістычных паслуг склаў 291 млн руб., што на 31, 2% больш запланаванага.
Даведачна.
У мэтах інтэграцыі ў глабальныя лагістычныя схемы руху тавараў у Рэспубліцы Беларусь створаны дзве асаблівыя эканамічныя зоны - Кітайска-Беларускі парк "Вялікі камень" і "Брэміна-Орша". Цяпер на тэрыторыі Кітайска-Беларускага індустрыяльнага парку з удзелам кітайскай карпарацыі "Чайна Мерчантс Груп" здадзена ў эксплуатацыю першая чарга лагістычнага цэнтра, а ў пас. Балбасава Аршанскага раёна
ТАА "Брэміна груп" рэалізуецца інвестыцыйны праект па будаўніцтве мультымадальнага прамыслова-лагістычнага комплексу.
У адпаведнасці з Канцэпцыяй развіцця лагістычнай сістэмы Рэспублікі Беларусь, у 2020 годзе ў галіне лагістычнай дзейнасці плануецца:
забяспечыць шырокае ўкараненне лічбавых тэхналогій і ўдасканаліць дакументаабарот;
разгледзець магчымасць стварэння сістэмы эканамічных прэферэнцый для развіцця інфраструктуры і павышэння якасці і комплекснасці паслуг;
удасканаліць сістэму каардынацыі дзяржаўных органаў-выканаўцаў Рэспубліканскай праграмы развіцця лагістычнай сістэмы і транзітнага патэнцыялу.
Стан і перспектывы развіцця
дарожнай гаспадаркі Рэспублікі Беларусь
Роля аўтамабільных дарог у транспартнай сетцы Беларусі
Па стане на 1 студзеня 2019 г. у Беларусі працягласць сеткі аўтамабільных дарог агульнага карыстання складала 86967 км (у тым ліку рэспубліканскіх дарог - 15 929 км, мясцовых дарог - 71 038 км). Практычна ўсе рэспубліканскія аўтамабільныя дарогі маюць удасканаленае пакрыццё.. Найважнейшыя рэспубліканскія аўтамабільныя дарогі называюцца магістральнымі дарогамі.
У Рэспубліцы Беларусь такіх дарог 13.
Шчыльнасць дарожнай сеткі агульнага карыстання складае
418 км на 1 тыс. км2 тэрыторыі і з'яўляецца адной з самых высокіх сярод краін - удзельніц Садружнасці Незалежных Дзяржаў..
Улічваючы выгаднае геаграфічнае становішча Рэспублікі Беларусь, тэрыторыю нашай краіны перасякаюць 2 транс'еўрапейскія транспартныя калідоры, вызначаных па міжнароднай класіфікацыі пад нумарам II (Захад - Усход) і пад нумарам IX (Поўнач - Поўдзень) з адгалінаваннем IXВ.
Даведачна.
Транс'еўрапейскі транспартны калідор II вызначаны Еўрапейскім Саюзам як вышэйшы прыярыцет у сувязі з важным значэннем гандлёвых патокаў, якія праходзяць па ім, паміж Усходам і Захадам.
Транс'еўрапейскі транспартны калідор IX, а таксама яго адгалінаванне IХВ, забяспечваюць выхад грузаўладальнікам з абласцей Усходняй Украіны і Цэнтральнай Расіі да спецыялізаваных марскіх партоў Клайпеды, Вентспілса і Калінінграда.
Асаблівая ўвага ў Рэспубліцы Беларусь удзяляецца стану дарожнага пакрыцця, паляпшэнню якасных паказчыкаў аўтамабільных дарог агульнага карыстання. У гэтых мэтах у сакавіку 2019 г. прынята новая рэдакцыя Дзяржаўнай праграмы па развіццю і зместу аўтамабільных дарог у Рэспубліцы Беларусь на 2017–2020 гады (далей - Дзяржаўная праграма), якая вызначае мерапрыемствы па паляпшэнні транспартна-эксплуатацыйнага стану аўтамабільных дарог агульнага карыстання ў нашай краіне.
У першую чаргу Дзяржаўнай праграмай прадугледжаны:
рэканструкцыя і ўзвядзенне 415,9 км рэспубліканскіх аўтамабільных дарог;
мадэрнізацыя не менш як 555,9 км рэспубліканскіх аўтадарог з мэтай павысіць апорную здольнасць іх дарожнага пакрыцця да 11,5 т на вось;
павелічэнне хуткаснага рэжыму на працягу не менш як 1 617 км дарог рэспубліканскага значэння;
рамонт і рэканструкцыя не менш як 7 тыс. км мясцовых аўтадарог, у тым ліку выкананне бягучага рамонту 6 384,7 км такіх дарог, капітальнага рамонту 581,3 км дарог, рэканструкцыі і будаўніцтва 34 км дарог.
Фінансаванне Дзяржаўнай праграмы ацэньваецца больш як у 5 млрд 410 млн рублёў, з якіх на рэспубліканскія дарогі прыпадае крыху больш за 4 млрд рублёў, на мясцовыя - звыш 1,4 млрд. Пры гэтым не менш як 10% сродкаў будзе накіравана на ўтрыманне мастоў і пуцеправодаў.
У цэлым, рэалізацыя Дзяржаўнай праграмы дасць магчымасць палепшыць транспартна-эксплуатацыйны стан рэспубліканскіх і мясцовых аўтамабільных дарог згодна з патрабаваннямі тэхнічных нарматыўных прававых актаў і патрабаваннямі па забеспячэнню бяспечных умоў для руху транспартных сродкаў.
Разам з тым бяспека дарожнага руху залежыць не толькі ад тэхнічных характарыстык дарог, але і ад захавання. хуткаснага рэжыму. На нарадзе па адміністрацыйнай адказнасці 16 снежня 2019 г. А.Р.Лукашэнка звярнуў увагу на парушэнні ў сферы бяспекі дарожнага руху, у тым ліку зафіксаваныя з прымяненнем тэхнічных сродкаў. У прыватнасці, беларускі лідэр адзначыў, што «фотафіксацыя сем гадоў таму была ўведзеная для таго, каб навесці парадак на дарозе, а не загнаць усіх пагалоўна кіроўцаў у разрад злосных парушальнікаў закону. Тым больш што нярэдка парушэнні абумоўлены перагружанасцю дарог, адсутнасцю дастатковай колькасці парковачных месцаў і іншымі аб'ектыўнымі прычынамі».
У мэтах выканання паступіўшых даручэнняў па аптымізацыі работы сістэмы фота-, відэафіксацыі парушэнняў было прынята рашэнне аб павышэнні хуткаснага рэжыму на 10 участках дарог, аснашчаных датчыкамі кантролю хуткасці (аўтамабільныя дарогі М-1/Е30 Брэст-Мінск-мяжа Расійскай Федэрацыі, Р-28 Мінск- Маладзечна-Нарач, Р-58 Мінск-Калачы-Мядзел і іншыя). Акрамя таго, перагледжаны крытэры выбару месцаў усталёўкі мабільных датчыкаў кантролю хуткасці.
Даведачна.
Цяпер у большасці краін Еўропы абмежаванне скорасці руху для легкавых аўтамабіляў на аўтамагістралях складае ад 120 да 130 км/гадз. У Нямеччыне на аўтамагістралях 130 км/ч гэта толькі рэкамендуемая хуткасць. На практыцы больш за 50% аўтамагістраляў у Германіі абмежаванні хуткасці не маюць.
Платныя аўтамабільныя дарогі Рэспублікі Беларусь
У Рэспубліцы Беларусь функцыянуе нацыянальная электронная сістэма спагнання платы за праезд па рэспубліканскіх аўтамабільных дарогах. З 1 жніўня 2013 г. яна ўведзена ў камерцыйную эксплуатацыю пад гандлёвай маркай BelToll.
Даведачна.
У цяперашні час агульная працягласць сеткі платных дарог складае 1787 км. З 1 снежня 2019 г. сетка платных дарог пашырана на 62 км па ўчастках дарогі М-6/Е 28 Мінск - Гродна - мяжа Рэспублікі Польшча (Брузгі).
Аплачваць за праезд у сістэме BelToll неабходна пры руху па платных дарогах транспартных сродкаў з тэхнічна дапушчальнай масай не больш за 3,5 т, зарэгістраваных за межамі тэрыторыі дзяржаў - членаў Еўразійскага эканамічнага саюза, і іншых транспартных сродкаў з тэхнічна дапушчальнай агульнай масай больш за 3,5 т .
Сродкі, атрыманыя за карыстанне платнымі дарогамі, накіроўваюцца ў рэспубліканскі дарожны фонд. Згодна з зацверджаным рэспубліканскім бюджэтам на 2020 год, дарожны фонд у бягучым годзе вызначаны ў памеры 616 млн 370 тыс. бел. руб., з іх каля 44% (або 268 млн 900 тыс. бел. руб.) - паступленні за праезд транспартнымі сродкамі па платных аўтамабільных дарогах
(у 2019 годзе такіх паступленняў было на суму 241,3 млн бел. руб.), прыкладна 49% (або 301 млн 310 тыс. бел. руб.) - паступленні ад дзяржаўнай пошліны за выдачу дазволу на допуск транспартнага сродку да ўдзелу ў дарожным руху .
Значная частка сродкаў з рэспубліканскага дарожнага фонду расходуецца на ўтрыманне, бягучы рамонт, будаўніцтва і рэканструкцыю, а таксама капітальны рамонт аўтамабільных дарог.
У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 10.01.2020 г. "Аб падрыхтоўцы і правядзенні чэмпіянату свету па хакеі з шайбай" з 1 па 31 мая 2021 года будуць вызвалены ад платы за праезд па платных аўтамабільных дарогах Беларусі транспартныя сродкі з тэхнічна дапушчальнай агульнай масай не больш за 3,5 тоны і прычэпы, якія буксіруюцца імі.
У рамках рэалізацыі праекту BelToll гатовы да ўкаранення новыя функцыі СМС-абвесткі аб магчымых парушэннях і ўнясенні платы за праезд па спецыяльным тарыфе, якія дадуць магчымасць добрасумленным карыстальнікам платных аўтадарог устараняць ненаўмысныя памылкі, дапушчаныя імі пры ўнясенні платы ў аўтаматычным рэжыме. Магчымасць унясення платы за праезд па спецыяльным тарыфе з'яўляецца мерай эканамічнага стымулявання да выканання правілаў праезду па платных дарогах.
Даведачна.
У сапраўдны момант у эксплуатацыі сістэмы BelToll
знаходзіцца больш за 303,5 тыс. бартавых прылад. Дзейнічае
51 пункт абслугоўвання карыстальнікаў, якія размешчаны ва ўсіх абласных цэнтрах, на некаторых аўтазаправачных станцыях (далей - АЗС) уздоўж платных дарог і паблізу пагранічных пунктаў пропуску. Іх месцазнаходжанне ўказваецца спецыяльнымі знакамі, устаноўленымі ўздоўж платных дарог. Усе пункты абслугоўвання сістэмы BelToll працуюць у кругласутачным рэжыме, без выходных.
У ліпені 2019 г. была падпісана дадатковая дамова №7 да інвестыцыйнай дамовы, якая замацавала ўмовы і парадак абсталявання сістэмы BelToll новымі бартавымі прыладамі, а таксама ўзнаўленні якія адпрацавалі свой тэрмін службы бартавых прылад.
Для інфармавання карыстальнікаў (у тым ліку адносна пераліку платных сегментаў, якія ўваходзяць у сістэму BelToll, а таксама карты платных дарог) дзейнічае афіцыйны сайт www.beltoll.by.
Развіццё сеткі мясцовых аўтамабільных дарог
У красавіку 2017 г. Прэзідэнт краіны А.Р. Лукашэнка на нарадзе па пытанні развіцця мясцовых аўтамабільных дарог даў указанне: «На працягу трох-чатырох гадоў мясцовая дарожная сетка павінная быць прыведзеная ў адпаведны стан. Да канца гэтай пяцігодкі мы павінны скончыць рамонт і аднаўленне дарог».
З мэтай павышэння якасці жыцця насельніцтва за кошт удасканалення транспартна-эксплуатацыйнага стану мясцовых аўтамабільных дарог у Беларусі рэалізуецца падпраграма 2 "Рэканструкцыя, рамонт і ўтрыманне мясцовых аўтамабільных дарог у Рэспубліцы Беларусь" Дзяржаўнай праграмы па развіццю і ўтрыманню аўтамабільных дарог у Рэспубліцы Беларусь на 2017-2020 гады . Усе аспекты развіцця мясцовай транспартнай сеткі ўваходзяць у зону адказнасці адпаведных абласных выканаўчых і распарадчых органаў улады.
Даведачна.
Рэспубліка Беларусь мае дастаткова развітую сетку мясцовых аўтамабільных дарог агульнага карыстання, агульная працягласць якіх складае 71038 км. Шчыльнасць мясцовых аўтамабільных дарог у Рэспубліцы Беларусь складае 343 км на 1000 км2плошчы тэрыторыі - ад 250 км на 1000 км2 у Гомельскай вобласці, да 421 км на 1000 км2 у Гродзенскай вобласці.
Мясцовыя аўтамабільныя дарогі забяспечваюць транспартныя сувязі. 23384 населеных пунктаў, у тым ліку 199 гарадоў і гарадскіх пасёлкаў, 1 416 аграгарадкоў, 21 769 вёсак і сельскіх населеных пунктаў, а таксама пад'езды да прамысловых, сельскагаспадарчых і іншых аб'ектаў.
Удасканаленае пакрыццё маюць 31 897 км (45%) мясцовых аўтамабільных дарог, у тым ліку 30863 км маюць асфальтабетоннае пакрыццё і 1034 км - цэментабетоннае. Жвіровы і друзавы пакрыццё маюць 27538 км дарог (39%). 11542 км (16%) мясцовых аўтамабільных дарог не маюць цвёрдых пакрыццяў, з'яўляюцца грунтавымі, праезд па якіх пры неспрыяльных умовах надвор'я праблематычны.
Значную частку сеткі мясцовых дарог складаюць праезды ў населеных пунктах. Агульная працягласць такіх праездаў складае 20738 км. Удзельная вага гэтых праездаў у агульнай працягласці мясцовых дарог па абласцях прыкладна аднолькавая і знаходзіцца ў межах 21–25%.
Ацэнка транспартна-эксплуатацыйнага стану мясцовых аўтамабільных дарог праводзіцца па выніках сезонных аглядаў, якія штогод ажыццяўляюцца спецыяльнымі камісіямі.
Цяпер мясцовыя аўтамабільныя дарогі фінансуюцца ў асноўным з дзвюх крыніц:
сродкі мясцовых бюджэтаў;
сродкі з рэспубліканскага бюджэту ад збору пошліны за допуск да ўдзелу ў дарожным руху. Пры гэтым трэба адзначыць, што пасля ўвядзення пошліны аб'ём сродкаў, што накіроўваюцца мясцовымі бюджэтамі на дарожную гаспадарку, значна скараціўся.
Запланаваныя змены ў спагнанні дзяржаўнай пошліны за выдачу дазволу на допуск транспартнага сродку да ўдзелу ў дарожным руху
З 1 студзеня 2014 г. уведзена і выплачваецца дзяржаўная пошліна (далей - дзяржпошліна) за выдачу дазволу на допуск транспартнага сродку да ўдзелу ў дарожным руху. Уведзеная дзяржпошліна з'яўляецца свайго роду мінімальным кампенсацыйным плацяжом за карыстанне дарожнай інфраструктурай, які салідарна размяркоўваецца паміж уладальнікамі транспартных сродкаў - удзельнікамі дарожнага руху.
На сённяшні дзень дзяржаўную пошліну за выдачу дазволу на допуск транспартнага сродку да ўдзелу ў дарожным руху плануецца "адвязаць" ад праходжання тэхнічнага агляду транспартных сродкаў і спаганяць у выглядзе платы за ўдзел транспартных сродкаў у дарожным руху (далей - плата).
Праект Указа Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь "Аб плаце за карыстанне аўтамабільнымі дарогамі Рэспублікі Беларусь і асобнымі элементамі вулічна-дарожнай сеткі" цяпер знаходзіцца на разглядзе ва Урадзе.
Мяркуецца, што гэта
плата будзе ўносіцца па заяўным прынцыпе зыходзячы з запланаванага перыяду ўдзелу транспартнага сродку ў дарожным руху (месяц, квартал, паўгода, год і г.д.) да пачатку яго ўдзелу ў дарожным руху альбо не пазней за апошні дзень месяца, у якім транспартны сродак удзельнічаў у дарожным руху па стаўках, прадугледжаных
зараз пры выплаце дзяржпошліны.
Такім чынам, для грамадзян, якія выкарыстоўваюць транспартныя сродкі нерэгулярна, будзе прадугледжана магчымасць штомесячнага ўнясення платы. Калі аўтаўладальнікам будзе прынятае рашэнне не эксплуатаваць транспартны сродак (напрыклад, у зімовы перыяд), то плата ўносіцца не будзе.
Адначасова для грамадзян, якія круглы год выкарыстоўваюць транспартныя сродкі, будзе ўстаноўлены паніжальны каэфіцыент 0,8 (пры аднаразовым унясенні платы за 12 і больш месяцаў запар), гэта значыць падатковая нагрузка зніжаецца на 20%. Плата будзе выплачвацца праз сістэму АРІП у кругласутачным рэжыме, а таксама праз касу банка, аддзяленне паштовай сувязі або праз мабільныя дадаткі.
(м-банкінг і інтэрнэт-банкінг).
За ўдзел транспартнага сродку ў дарожным руху без унясення платы будзе брацца плата ў двайным памеры. Плата, у тым ліку ў падвойным памеры, будзе ў поўным аб'ёме накіроўвацца на фармаванне рэспубліканскага дарожнага фонду.
Кантроль за ўнясеннем платы плануецца ажыццяўляць у аўтаматычным рэжыме спецыяльнымі тэхнічнымі сродкамі, якія маюць функцыі фота- і кіназдымкі, або аўтаматычнага распазнання рэгістрацыйных знакаў транспартных сродкаў.
Дзяржпошліна, выплачаная плацельшчыкамі за выдачу дазволу на допуск транспартнага сродку да ўдзелу ў дарожным руху да ўступлення ў сілу новага парадку, залічваецца ў рахунак платы да заканчэння тэрміну дзеяння названага дазволу.
Развіццё прыдарожнага сервісу на рэспубліканскіх аўтамабільных дарогах
Развіццё сферы паслуг, у тым ліку прыдарожнага сэрвісу, - адзін з прыярытэтных напрамкаў павышэння транзітнага і турыстычнага патэнцыялу Беларусі.
Напрыклад, у рамках азнаямлення з добраўпарадкаваннем і развіццём тэрыторый пад г.Мінскам у маі 2019 г. Кіраўнік дзяржавы А.Р.Лукашэнка заявіў, што ён "удзяляе вялікую ўвагу мадэрнізацыі дарог і развіццю прыдарожнай інфраструктуры, таму што гэта асоба краіны". Пры гэтым беларускі лідэр падкрэсліў, што трэба пачаць з асноўных дарог і ісці да граніц краіны, паколькі «Трэба добраўпарадкоўваць Беларусь, нельга спыняцца. Гэта наша фішка».
У 2016 годзе была зацверджана
Генеральная схема развіцця прыдарожнага сервісу на рэспубліканскіх аўтамабільных дарогах да 2020 года, якая прадугледжвае ўзвядзенне новых аб'ектаў прыдарожнага сэрвісу ў непасрэднай блізкасці да буйных населеных пунктаў, размешчаных паблізу аўтамабільных дарог.
У названай генеральнай схеме аб'екты суадносяцца з планам уводу АЗС, зацверджанага ў праграме развіцця сеткі аўтазаправачных станцый у Беларусі на 2016-2020 гады.
Даведачна.
Па дадзеных Міністэрства транспарта і камунікацый Рэспублікі Беларусь, на рэспубліканскіх аўтамабільных дарогах функцыянуюць
414 аўтазаправачных станцый, 159 газазаправачных пунктаў, 72 гасцініцы, 45 мыек, 101 ахоўная стаянка, 436 прадпрыемстваў гандлю, 586 пунктаў харчавання і 74 пункты тэхнічнага абслугоўвання.
За 2019 год на рэспубліканскіх аўтамабільных дарогах уведзена ў эксплуатацыю пасля будаўніцтва і рэканструкцыі 19 аўтазаправачных станцый, 2 газазаправачныя пункты, 15 пунктаў грамадскага харчавання, 2 гасцініцы, 2 ахоўныя стаянкі, 1 пункт тэхнічнага абслугоўвання і 1 мыйка аўтамабіляў.
Пабудаваныя і рэканструяваныя АЗС адпавядаюць сучасным тэхналагічным, экалагічным, супрацьпажарным і эстэтычным патрабаванням, абсталяваны часовымі аўтастаянкамі, магазінамі і санітарнымі блокамі. На шматлікіх маюцца газазаправачныя модулі, кафэ, мыйкі, станцыі тэхнічнага абслугоўвання і іншыя аб'екты прыдарожнага сэрвісу. Асобныя АЗС абсталёўваюцца стаянкамі для кемпераў (г.зн. «дамоў на колах»), а таксама зараднымі станцыямі для электрамабіляў.
Напярэдадні чэмпіянату свету па хакеі з шайбай, запланаванага на май 2021 года, пытанне развіцця прыдарожнага сэрвісу актуалізуецца. Своечасовая і якасная падрыхтоўка транспартнай інфраструктуры, забеспячэнне бяспечнага, хуткага і камфортнага перамяшчэння ўдзельнікаў і гасцей спаборніцтваў - адна з ключавых умоў паспяховага правядзення буйных масавых спартыўных мерапрыемстваў. А забеспячэнне высокага ўзроўню транспартнага сэрвісу дае магчымасць сфарміраваць у гасцей і ўдзельнікаў спаборніцтваў агульнае пазітыўнае ўспрыманне краіны-арганізатара. Даступныя і якасныя паслугі прыдарожнага сэрвісу - гасцініц, станцый тэхабслугоўвання, аўтазаправачных станцый, пунктаў харчавання, гандлю і іншых аб'ектаў - гэта не толькі эканамічны складнік (экспарт паслуг), але і імідж нашай краіны. І за апошні час прыдарожны сервіс у Беларусі зведаў значныя змены ў лепшы бок.
Даведачна.
У студзені 2019 года ў Беларусі быў рэалізаваны інвестыцыйны праект SI COMPLEX "Катлоўка". Комплекс, здадзены ў эксплуатацыю, уключае аб'екты прыдарожнага сэрвісу і АЗС каля пункта пропуску "Катлоўка" Астравецкага раёна Гродзенскай вобласці. Гэты аб'ект прыдарожнага сэрвісу інтэграваны ў сістэму электроннай чаргі транспартных сродкаў для ўезду ў аднайменны аўтадарожны пункт пропуску праз дзяржаўную мяжу. У склад комплексу ўваходзяць: АЗС, аўтамабільная газазаправачная станцыя, аўтамабільная электразаправачная станцыя, электронная чарга транспартных сродкаў і зона чакання, паркоўка на 250 машына-месцаў для грузавых і 50 машына-месцаў для легкавых аўтамабіляў, аўтамыйка для грузавых аўтамабіляў, матэль, кафэ-бар , прадуктовая крама і аптэка.
Практычна цэлае мястэчка паслуг чакае падарожнікаў у 30 км х ад г.Менска ў бок г.Брэста на галоўнай транзітнай трасе М1: гасцініца, рэстаран, кафэ, медыцынскі і SPA‑цэнтры, спартовыя аб'екты, не кажучы пра СТА, АЗС, крамах, аўтастаянках .
Па дадзеных Міністэрства транспарта і камунікацый Рэспублікі Беларусь, і на магістральных, і на рэспубліканскіх дарогах выконваюцца рэкамендаваныя адлегласці для аб'ектаў сэрвісу аднаго віду. Так, для АЗС гэта 42 км, для аб'ектаў грамадскага харчавання - 30 км. Далейшае развіццё аб'ектаў прыдарожнага сэрвісу будзе арыентавана на комплексныя аб'екты, каб чалавек мог спыніцца ў дарозе, заправіць аўтамабіль, адпачыць, паесці.
Рэканструкцыя транспартных калідораў у 2020 годзе
На сённяшні дзень прадаўжаецца мадэрнізацыя аўтамабільных дарог на маршрутах міжнародных транспартных калідораў па еўрапейскіх нормах, а таксама нормах Мытнага саюза ва ўвязцы з развіццём транспартнай сеткі сумежных дзяржаў. Як адзначаў Кіраўнік дзяржавы: "Мы транзітная краіна і нямала ад гэтага маем".
У бягучым годзе плануецца рэалізаваць самы маштабны праект - рэканструкцыя трасы М-7/Е28 Мінск - Ашмяны - мяжа Літоўскай Рэспублікі (Каменны Лог). Апошні раз капітальны рамонт на дадзеным участку рабілі больш за 20 гадоў таму. Працягласць рэканструюемага ўчастка - 106 км. Праектам прадугледжана, што М7 застанецца двухпалоснай. Дадаткова з'явяцца асфальтаваныя абочыны, пешаходныя пераходы і аўтобусныя прыпынкі з асвятленнем. Таксама мадэрнізуюць існуючыя транспартныя развязкі, узмоцняць маставыя збудаванні. Агульны аб'ём фінансавання праекта - 110 млн еўра, з якіх 20,5 млн еўра - на рэканструкцыю пункта пропуску "Каменны Лог".
Працягнуцца працы на трасе М3 Мінск – Віцебск. Намаганні накіраваны на завяршэнне рэканструкцыі так званага абходу населенага пункта Плешчаніцы (участак 8 км).
У 2020 годзе плануецца скончыць рэканструкцыю ўчастка аўтамабільнай дарогі. Р-53 Слабада - Навасады ад Кургана Славы да Смалявіч. Трасу прадугледжана пашырыць да чатырох палос, забетанаваць праезную частку, арганізаваць транспартную развязку з пуцеправодам і тунэль, устанавіць металічную агароджу і шумаахоўныя экраны. Таксама ў планах рэканструяваць яшчэ 6 км гэтай трасы пасля Смалявіч.
Рэканструкцыя маста праз раку Піну (участак трасы Р6 Івацэвічы - Пінск - Столін) - немалаважны праект, працу над якім плануецца хутка завяршыць. Гэта адзіны мост, які злучае Пінскі і Столінскі раёны. Акрамя таго, гэта важны транзітны ўчастак з Беларусі ва Украіну і назад. На аб'екце завяршылі мантаж насоўных пралётаў на апоры, уклалі асфальт, тратуарныя пліты для пешаходаў, уманціравалі агароджу і іншыя элементы.
У бягучым годзе скончыцца будаўніцтва маставога пераходу праз раку Сож (дарога Р140 Слаўгарад – Краснаполле), а таксама запланавана прывядзенне ў парадак 12 мастоў, якія знаходзяцца на асноўных транспартных магістралях.
Працягнуцца падрыхтоўчыя працы да рэалізацыі інвестыцыйнага праекту па рэканструкцыі аўтамабільнай дарогі Р-46 Лепель - Полацк - мяжа Расіі. Адно з патрабаванняў да інвестпраекта - будаўніцтва абходу Полацка. Праект будзе рэалізаваны з прыцягненнем крэдытных сродкаў Азіяцкага банка інфраструктурных інвестыцый. Праведзены ўжо сустрэчы з прадстаўнікамі банка для выканання неабходных умоў адабрэння фінансавання.
Яшчэ адзін маштабны праект з прыцягненнем інвестыцый - рэканструкцыя трасы М-10 (на ўчастку 109 - 195 км) мяжа Расіі - Гомель - Кобрын. Гэты аб'ект уключаны ў спіс пілотных праектаў дзяржаўна-прыватнага партнёрства. Праект знаходзіцца ў стадыі папярэдняй кваліфікацыі і фармаванні спісу з пяці ўдзельнікаў, сярод якіх будзе праведзены конкурс на рэалізацыю праекта пры падтрымцы Еўрапейскага банка рэканструкцыі і развіцця.
Працягнецца работа па прыцягненню сродкаў міжнародных фінансавых арганізацый на мадэрнізацыю аўтамабільнай дарогі
М-1/Е 30 Брэст (Казловічы) - Мінск - мяжа Расійскай Федэрацыі у мэтах узмацнення яе прывабнасці, падвышэнні хуткаснага рэжыму на ўсім яе працягу да 120 км/гадзіна, павелічэнні апорнай здольнасці да
11,5 тон на адзіночную вось і давядзенні да патрабаванняў, што прад'яўляюцца да аўтамагістраляў міжнародных транспартных калідораў. Арыентыровачны кошт складае 475 млн дол. ЗША.
Для прыцягнення крэдыту на яе рэканструкцыю праводзяцца кансультацыі з міжнароднымі фінансавымі арганізацыямі. Так, Азіяцкі банк інфраструктурных інвестыцый ужо выказаў гатоўнасць прапрацоўкі пытання аб фінансаванні рэканструкцыі М-1/Е-30.
***
Работа транспартнага комплексу накіравана на вырашэнне бягучых і перспектыўных задач, пастаўленых Кіраўніком дзяржавы і Урадам.
"Наяўнасць развітой транспартнай інфраструктуры - вельмі важны элемент раўнамернага развіцця рэгіёнаў Беларусі", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы. Больш за тое, яе развіццё вядзецца не толькі ў інтарэсах Беларусі, але іграе вялікую ролю ў міжнародным плане: «Мы разумеем, што для Еўропы, Расіі, Кітая гэта тысячакіламятровае акно праз Беларусь вельмі важна. І тое, што мы сёння тут з вамі робім, - гэта не толькі для Беларусі, гэта для ўсяго свету найважнейшыя артэрыі»..
Асноўныя намаганні канцэнтруюцца на ўдасканаленні ўмоў функцыянавання транспарту, развіцці яго інфраструктуры, забеспячэнні мэт устойлівага развіцця рэспублікі і выкананні мэтавых паказчыкаў эфектыўнасці. Дзеля гэтага рэалізуюцца меры, прадугледжаныя дзяржаўнымі праграмамі і адпаведнымі планамі мерапрыемстваў.
