Магчымасці грамадзян для ажыццяўлення дзейнасці без рэгістрацыі ў якасці суб'екта прадпрымальніцтва

МАГЧЫМАСЦІ ГРАМАДЗЯН ДЛЯ АЖЫЦЦЯЎЛЕННЯ ДЗЕЙНАСЦІ БЕЗ РЭГІСТРАЦЫІ
У ЯКАСЦІ СУБ'ЕКТА ПРАДПРЫМАЛЬНІЦТВА

Матэрыял падрыхтаваны на аснове звестак
Міністэрствы па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь,
Міністэрствы працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь

Малы і сярэдні бізнес - важнейшы складальнік устойлівага развіцця нацыянальнай эканомікі.

У мэтах развіцця эканамічнай актыўнасці насельніцтва, стымулявання легальнага ажыццяўлення і спрашчэння вядзення грамадзянамі асобных відаў дзейнасці у Рэспубліцы Беларусь у 2005 годзе пачаты працэс стварэння прывабных умоў для развіцця прыватнай ініцыятывы.

Дзякуючы прынятым сістэмным мерам па спрашчэнню адміністрацыйных працэдур, устараненню залішніх бар'ераў і абмежаванняў удасканальваюцца ўмовы для вядзення бізнесу і самазанятасці грамадзян нашай краіны.

Кіраўнік дзяржавы А.Р.Лукашэнка на праведзенай 22 снежня 2017 г. сустрэчы з прадстаўнікамі беларускіх дзелавых колаў агучыў сваё патрабаванне да кантралюючых органаў і прадстаўнікоў мясцовай улады: ”Калі чалавек хоча нешта рабіць, не замінайце яму, а дапамажыце. Калі ён чагосьці не ведае, растлумачце. Толькі такім стаўленнем мы зможам забяспечыць максімальную самазанятасць людзей».

****
Умовы для развіцця эканамічнай актыўнасці насельніцтва

Нацыянальным заканадаўствам замацаваны дадатковыя гарантыі занятасці ўсім жадаючым зарабіць, займаючыся пры гэтым любімай справай.

Галоўнае, што грамадзяне могуць ажыццяўляць такую дзейнасць без неабходнасці рэгістравацца ў якасці суб'екта прадпрымальніцтва.

Для зарэгістраваных у службах занятасці ў якасці беспрацоўных прадугледжана магчымасць атрымання субсідый на арганізацыю прадпрымальніцкай і рамеснай дзейнасці, аказанне паслуг у сферы аграэкатурызму.

Для асоб, якія займаюцца рамеснай дзейнасцю, аказаннем паслуг у сферы аграэкатурызму, рэалізацыяй асобных відаў тавараў і аказаннем (выкананнем) некаторых паслуг (работ), устаноўлены спецыяльныя рэжымы падаткаабкладання.

Даведачна.

У вышэйпералічаных выпадках не прадугледжана вядзенне падатковага ўліку. Парадак выплаты падаткаў (збораў) зразумелы і просты.

Без выплаты падаткаў грамадзяне маюць права ажыццяўляць рэалізацыю дзікарослай. (лекавых раслін, ягад, грыбоў, арэхаў і інш.), а таксама сельскагаспадарчай прадукцыі, вырашчанай у асабістай падсобнай гаспадарцы.

Ажыццяўленне фізічнымі асобамі дзейнасці без рэгістрацыі ў якасці суб'екта прадпрымальніцтва значна спрасцілася дзякуючы развіццю анлайн-сэрвісаў падатковых органаў.

У любым падатковым органе можна бясплатна атрымаць доступ да асабістага кабінета плацельшчыка. Для гэтага трэба аднойчы прыйсці з пашпартам у падатковы орган, дзе плацельшчыка зарэгіструюць і дадуць лагін і пароль да яго асабістага кабінета. Для зручнасці магчыма выкарыстанне асабістага кабінета плацельшчыка з дапамогай мабільнага дадатку.

Выкарыстанне асабістага кабінета плацельшчыка дазваляе грамадзянам, не наведваючы падатковы орган:

падаваць апавяшчэнне аб ажыццяўленні віду дзейнасці па заяўным прынцыпе без рэгістрацыі ў якасці індывідуальнага прадпрымальніка;
атрымліваць і раздрукоўваць паведамленні на выплату падаткаў (збораў);
плаціць належныя да выплаты сумы падаткаў (збораў), скарыстаўшыся сэрвісамі інтэрнэт-банкінгу асобных банкаў.

Па стане на 1 студзеня 2019 г. на ўліку ў падатковых органах рэспублікі знаходзіцца 38,3 тыс. фізічных асоб, якія ажыццяўляюць дзейнасць па заяўным прынцыпе, што вышэй за ўзровень адпаведнага перыяду мінулага года на 15,3 тыс. чалавек.

Увазе выступоўцаў: тут і далей мэтазгодна прыводзіць адпаведныя звесткі і прыклады ў дачыненні да канкрэтных рэгіёнаў, тэрыторыі, населенага пункта.

Больш падрабязна з інфармацыяй аб выплаце падаткаў і збораў можна азнаёміцца на сайце Міністэрства па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь (www.nalog.gov.by) у раздзеле «Падаткаабкладанне фізічных асоб» і (або) у кантакт-цэнтры падатковых органаў па тэлефоне 189.

Рамесная дзейнасць

У беларусаў і нашых замежных гасцей карыстаюцца папулярнасцю вырабы майстроў-рамеснікаў, якія арганізавалі свой бізнес на выкананні вырабаў ручной працы.

Рамесная дзейнасць у нашай краіне рэгулюецца нормамі Указа Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 9 кастрычніка 2017 г. № 364 "Аб ажыццяўленні фізічнымі асобамі рамеснай дзейнасці" (далей - Указ № 364).

У гэтым выпадку вырабы вырабляюцца з ужываннем ручной працы і прылады (выкарыстанне прамысловага абсталявання не прадугледжана). Рамеснік працуе самастойна, без прыцягнення іншых фізічных асоб па працоўных і (або) грамадзянска-прававых дагаворах. Прадукцыю ён можа рэалізаваць рознымі спосабамі: на рынках, кірмашах, у сваёй майстэрні, з прымяненнем інтэрнэт-рэкламы, шляхам перасылкі паштовым адпраўленнем або дастаўкі любым відам транспарту.

Даведачна.

У адпаведнасці з Падатковым кодэксам Рэспублікі Беларусь гэта дзейнасць можа ажыццяўляцца пасля штогадовай выплаты рамеснага збору ў памеры 1 базавай велічыні (цяпер - 25,5 рубля).

Пералік відаў рамеснай дзейнасці, якімі грамадзяне могуць займацца па заяўным прынцыпе без дзяржаўнай рэгістрацыі ў якасці індывідуальнага прадпрымальніка, змяшчаецца ва Указе нумар 364. Калі раней іх колькасць была абмежавана, то цяпер названы пералік з'яўляецца адкрытым.

У 2018 годзе ў нашай краіне налічвалася 36,2 тыс. афіцыйных рамеснікаў (вышэй за ўзровень 2017 года на 6,8 тыс. чалавек).

Дзейнасць у сферы аграэкатурызму

Сельскі турызм - адзін з самых прывабных варыянтаў адпачынку ў Беларусі. Маляўнічыя краявіды, спрыяльная экалогія і непаўторны вясковы каларыт прыцягваюць гасцей у аграсядзібы краіны.

У мэтах далейшага ўдасканалення адносін у сферы аграэкатурызму, стварэння спрыяльных умоў для яго развіцця, паляпшэння ўмоў жыцця грамадзян у сельскай мясцовасці, малых гарадскіх паселішчах і ўдасканалення сельскай інфраструктуры ў 2017 годзе быў прыняты Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь нумар 365 "Аб развіцці аграэкатурызму" (далей - Указ № 365).

Указ нумар 365 замацаваў права грамадзян, якія пражываюць у сельскай мясцовасці і маюць зямельныя ўчасткі, прадастаўленыя для будаўніцтва і абслугоўвання жылога дома, займацца аграэкатурызмам без змянення мэтавага прызначэння гэтых зямельных участкаў. Раней аказваць паслугі ў сферы аграэкатурызму маглі толькі грамадзяне, якія маюць у карыстанні зямельныя ўчасткі, прызначаныя для вядзення асабістай падсобнай гаспадаркі.

Жылы дом, неабходны для размяшчэння аграэкатурыстаў, можа належаць як непасрэдна грамадзяніну, які аказвае паслугі ў сферы аграэкатурызму, так і членам яго сям'і. Пры гэтым дапускаецца ўзвядзенне гасцявых домікаў, якія не падлягаюць уключэнню ў жыллёвы фонд.. Прадастаўлена магчымасць вядзення дзейнасці ў сферы аграэкатурызму таксама і на тэрыторыі курортных зон (раней такая магчымасць была абмежавана).

Суб'ектам аграэкатурызму Указам № 365 прадастаўляецца права аказваць шырокі шэраг дадатковых паслуг, Спадарожных гэтаму віду дзейнасці, у тым ліку правядзенне прэзентацый, юбілеяў, банкетаў, аказанне паслуг лазняў, саунаў і душавых, катанне на жывёл (за выключэннем дзікіх) і конным транспарце, прадастаўленне інвентара для спорту і адпачынку, транспартнае абслугоўванне аграэкатурыстаў.

Пералік паслуг, якія асоба можа аказваць у рамках аграэкатурызму, закрыты. Гэта значыць, што любыя іншыя паслугі, не вызначаныя Указам № 365, не падпадаюць пад дадзеную катэгорыю.

Даведачна.

У адпаведнасці з Падатковым кодэксам Рэспублікі Беларусь суб'екты аграэкатурызму выплачваюць адзін раз у год збор за ажыццяўленне дзейнасці па аказанні паслуг у гэтай сферы ў памеры 1 базавай велічыні.

На 1 студзеня 2019 г. колькасць фізічных асоб - суб'ектаў аграэкатурызму склала больш за 2 тыс. чалавек (вышэй за ўзровень 2017 года на 230 чалавек).

Падрабязную інфармацыю па аказанні паслуг у сферы аграэкатурызму можна атрымаць у сельскіх, пасялковых, гарадскіх (гарадоў раённага падпарадкавання) выканаўчых камітэтах, а таксама аддзелах адукацыі, спорту і турызму мясцовых адміністрацый раёнаў у гарадах, раённых выканаўчых камітэтаў і гарадскіх выканаўчых камітэтаў (у гарадах абласнога падпарадкавання) ).

Рэалізацыя сельскагаспадарчай прадукцыі, вырабленай у асабістай падсобнай гаспадарцы і дзікарослай прадукцыі

Беларусам прадастаўлена магчымасць працаваць на роднай зямлі і дзяліцца плёнам сваёй працы.

У адпаведнасці з Падатковым кодэксам Рэспублікі Беларусь ад падаткаабкладання вызваляюцца даходы, атрыманыя грамадзянамі ад рэалізацыі:

гародніны і садавіны (у тым ліку ў перапрацаваным выглядзе);
іншай прадукцыі раслінаводства (за выключэннем прадукцыі кветкаводства, дэкаратыўных раслін, іх насення і расады);
малочных і кісламалочных прадуктаў (у тым ліку ў перапрацаваным выглядзе);
прадукцыі пчалярства;
іншай прадукцыі жывёлагадоўлі (акрамя пушніны), атрыманай ад хатніх жывёл (буйная рагатая жывёла, свінні, коні, авечкі, козы, трусы, сельскагаспадарчая птушка) як у жывым, так у сырым або перапрацаваным выглядзе.

Гэтыя даходы вызваляюцца ад падаткаабкладання на падставе даведкі. мясцовага выканаўчага і распарадчага органа, якая пацвярджае, што рэалізуемая прадукцыя выраблена плацельшчыкам і (або) асобамі, указанымі ў частцы першай пункта 19 Падатковага кодэкса Рэспублікі Беларусь, на зямельным участку, які знаходзіцца на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь (за выключэннем выпадкаў, устаноўленых часткай сёмай пункта 19).

Для атрымання даведкі фізічныя асобы прадстаўляюць у мясцовы выканаўчы і распарадчы орган заяву, якое павінна змяшчаць звесткі аб месцы знаходжання зямельнага ўчастка, яго плошчы, а таксама аб найменні, колькасці (аб'ёме) і вазе вырабленай прадукцыі, прызначанай для рэалізацыі. Заява, якая прадстаўляецца фізічнай асобай - членам садоўніцкага таварыства, павінна быць заверана старшынёй садоўніцкага таварыства.

Даведачна.

Даходы, атрыманыя ад рэалізацыі прадукцыі пчалярства, вызваляюцца ад падаткаабкладання пры ўмове, што разам з такой даведкай або замест яе (у выпадку, калі пчальнік размешчана не на тых зямельных участках, якія ва ўстаноўленым парадку прадастаўлены плацельшчыку) плацельшчык прадстаўляе ветэрынарна-санітарны пашпарт пчальнікі і (або) пасведчанне, аформленае на падставе гэтага пашпарта.

Ад падаткаабкладання вызваляюцца таксама даходы, атрыманыя грамадзянамі ад рэалізацыі насельніцтву лекавых раслін, ягад, грыбоў, арэхаў, іншай дзікарослай прадукцыі, а таксама збору і здачы лекавай расліннай сыравіны, дзікарослых ягад, арэхаў і іншых пладоў, грыбоў, іншы дзікарослай прадукцыі арганізацыям і індывідуальным прадпрымальнікам, якія ажыццяўляюць дзейнасць па прамысловай нарыхтоўцы названай прадукцыі.

Дзейнасць па рэалізацыі асобных тавараў і выкананні (аказанні) некаторых работ (паслуг) насельніцтву

Адзін з напрамкаў сацыяльна арыентаванай палітыкі беларускай дзяржавы - павелічэнне спектра паслуг насельніцтву, якія могуць ажыццяўляць грамадзяне, не рэгістраючыся пры гэтым у якасці індывідуальных прадпрымальнікаў.

Калі раней такіх відаў дзейнасці было 18, то Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 19 верасня 2017 г. № 337 (далей - Указ № 337) "Аб рэгуляванні дзейнасці фізічных асоб" іх колькасць пашырана да 30. Віды дзейнасці, якія не адносяцца да прадпрымальніцкай, пры ажыццяўленні якіх прадугледжана выплата адзінага падатку з індывідуальных прадпрымальнікаў і іншых фізічных асоб (далей - адзіны падатак), вызначаны Падатковым кодэксам Рэспублікі Беларусь (поўны пералік указаны ў дадатку 1).

У пераліку легалізаваны віды эканамічнай дзейнасці, якія сёння фактычна ажыццяўляюцца фізічнымі асобамі ў хатніх умовах.

Даведачна.

Напрыклад, рэгістрацыя ў якасці індывідуальнага прадпрымальніка ўжо не патрабуецца пры ажыццяўленні рамонту гадзіннікаў, абутку, хатняй мэблі; вытворчасці адзення і абутку; тынкавых, малярных, шкляных прац; аказанні цырульніцкіх паслуг і інш. Пры гэтым грамадзянам прадастаўлена права прадаваць вырабленыя імі хлебабулачныя, кандытарскія вырабы і гатовую кулінарную прадукцыю на гандлёвых месцах на рынках або ў іншых месцах, устаноўленых мясцовымі выканаўчымі органамі.

Да пачатку працы па аказанні паслуг насельніцтву неабходна:

паведаміць падатковаму органу аб відзе дзейнасці, перыядзе і месцы яе ажыццяўлення;
выплаціць адзіны падатак, разлічаны падатковым органам па ўстаноўленых фіксаваных стаўках.

Прыклады.

Фізічная асоба плануе на працягу месяца 20 дзён прадаваць на рынку ў г. Жодзіна вырабленыя ім хлебабулачныя вырабы. Стаўка адзінага падатку ў г. Жодзіна для гэтага віду дзейнасці ўстаноўлена ў памеры 15 рублёў за месяц. Гэтую суму фізічнай асобе неабходна заплаціць да пачатку дзейнасці. Калі фізічная асоба будзе ажыццяўляць такую дзейнасць менш за 15 дзён у месяц, то стаўка падатку будзе зменшана ў два разы і сума падатку складзе 7,5 рубля.
Фізічная асоба плануе на працягу поўнага месяца аказваць цырульніцкія паслугі ў г. Дзяржынску Мінскай вобласці. Стаўка адзінага падатку ў г. Дзяржынску для гэтага віду дзейнасці ўстаноўлена ў памеры 33 рублі за месяц. Гэтую суму фізічнай асобе неабходна заплаціць да пачатку дзейнасці.
Фізічная асоба пенсіянер па ўзросце плануе на працягу поўнага месяца аказваць паслугі па рамонце абутку на тэрыторыі г.Оршы Віцебскай вобласці. Стаўка адзінага падатку ў г. Оршы для гэтага віду дзейнасці ўстаноўлена ў памеры 43 рублі за месяц. Паколькі фізічная асоба з'яўляецца пенсіянерам і мае льготы па падатку ў выглядзе зніжэння стаўкі на 20%, сума падатку складзе 34,4 рубля, якую неабходна заплаціць да пачатку дзейнасці.

У 2018 годзе дзейнасць, прадугледжаную Указам № 337, ажыццяўлялі звыш 12 тыс. чалавек (32% ад агульнай колькасці фізічных асоб, якія ажыццяўляюць дзейнасць па заяўным прынцыпе).

Садзейнічанне беспрацоўным у арганізацыі прадпрымальніцкай дзейнасці, дзейнасці па аказанні паслуг у сферы аграэкатурызму, рамеснай дзейнасці

Стварэнне спрыяльных умоў для разняволення дзелавой ініцыятывы грамадзян садзейнічае эканамічнаму росту рэгіёнаў і з'яўленню новых рабочых месц (асабліва ў сельскай мясцовасці).

Звярнуўшыся ў службу занятасці па месцы пастаяннага жыхарства, можна атрымаць кансультацыю аб парадку арганізацыі ўласнай справы і відах дзейнасці, найбольш запатрабаваных на канкрэтнай тэрыторыі.

Беспрацоўныя маюць магчымасць прайсці навучанне асновам прадпрымальніцкай дзейнасці па накіраванні органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне (з выплатай стыпендыі падчас навучання).

Таксама ім дадзена магчымасць атрымаць фінансавую падтрымку ў выглядзе субсідыі на арганізацыю прадпрымальніцкай і рамеснай дзейнасці, аказанне паслуг у сферы аграэкатурызму.

Даведачна.

Субсідыя прадастаўляецца на бязвыплатнай і беззваротнай аснове, але з абавязковым выкарыстаннем па мэтавым прызначэнні, указаным у дагаворы з беспрацоўным.

Пераважнае права на падтрымку прадастаўляецца беспрацоўным, якія ў сувязі са становішчам на рынку працы не маюць магчымасці атрымаць прыдатную работу і арганізуюць найбольш значныя для гэтай адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі віды прадпрымальніцкай дзейнасці, вызначаныя мясцовымі выканаўчымі і распарадчымі органамі.

Памер субсідыі складае 11-разовую велічыню бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва (далей - БПМ), які дзейнічае на дату заключэння органамі па працы, занятасці і сацыяльнай абароне з беспрацоўным дагавора аб прадастаўленні субсідыі, і можа быць павялічаны да 15-разовай велічыні БПМпры арганізацыі дзейнасці беспрацоўнымі, зарэгістраванымі па месцы жыхарства ў малых гарадах і раёнах з высокай напружанасцю на рынку працы, сельскіх населеных пунктах.

Даведачна.

З 1 лістапада 2018 г. па 31 студзеня 2019 г. памер БПМ складаў 214,21 рубля (пераглядаецца штоквартальна).

Для вырашэння пытання аб прадастаўленні субсідыі беспрацоўнаму неабходна падаць у службу занятасці па месцы сваёй рэгістрацыі два дакументы:

заяву аб прадастаўленні субсідыі;
тэхніка-эканамічнае (у тым ліку фінансавае) абгрунтаванне (бізнес-план) эфектыўнасці арганізацыі прадпрымальніцкай дзейнасці, дзейнасці па аказанні паслуг у сферы аграэкатурызму, рамеснай дзейнасці.

Даведачна.

Макет бізнес-плана, а таксама дапамога ў яго распрацоўцы могуць быць прадастаўлены спецыялістамі службы занятасці, або ў ходзе навучання асновам прадпрымальніцкай дзейнасці па накіраванню органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне.

У 2018 годзе субсідыі атрымалі 1 716 беспрацоўных, у тым ліку 1426 чалавек для арганізацыі прадпрымальніцкай дзейнасці, 275 - рамеснай дзейнасці, 15 - дзейнасці па аказанні паслуг у сферы аграэкатурызму. Пры гэтым 1 037 беспрацоўных з ліку тых, хто атрымаў субсідыю (60%), прайшлі навучанне асновам прадпрымальніцкай дзейнасці.

Найбольш папулярнымі відамі прадпрымальніцкай дзейнасці, якія арганізуюцца беспрацоўнымі, з'яўляюцца:

аказанне розных паслуг (транспартныя, цырульні, правядзенне будаўніча-аздобных работ, пашыў і рамонт адзення, тэхнічнае абслугоўванне і рамонт аўтамабіляў);
гандлёвая дзейнасць;
вытворчасць сельскагаспадарчай прадукцыі.

Прыклады.

У Круглянскім раёне Магілёўскай вобласці беспрацоўнаму пасля навучання на курсах асновам прадпрымальніцкай дзейнасці была выдзелена субсідыя для арганізацыі прадпрымальніцкай дзейнасці ў памеры 15 БПМ для арганізацыі развядзення трусоў. Набыўшы на гэтыя сродкі неабходнае абсталяванне і інвентар, грамадзянін стаў выкарыстоўваць для трусаводства дапаможныя памяшканні асабістага падворка (сарай і крытыя падстрэшкі), а мяса здаваць на Аршанскі мясакамбінат.
У г.Брэсце беспрацоўны (інвалід III групы) атрымаў у ліпені 2018 года фінансавую падтрымку ў выглядзе субсідыі. Выбраў выгляд прадпрымальніцкай дзейнасці - тэхнічнае абслугоўванне і рамонт аўтамабіляў. Дамогшыся поспеху, прыцягнуў да сваёй працы двух наёмных працаўнікоў.
У г.Віцебску беспрацоўнай (інваліду) была выдзелена субсідыя для арганізацыі рамеснай дзейнасці па вырабе вырабаў ручной вышыўкі і інш. Навыкі набыла ў аддзяленні дзённага знаходжання для інвалідаў тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва.

Удзел самазанятых асоб у праваадносінах па дзяржаўным сацыяльным страхаванні

Стымуляванню развіцця малога бізнесу, а таксама эканамічнай актыўнасці грамадзян садзейнічаюць і змяненні ў сферы сацыяльнага страхавання, якія адбыліся з 1 студзеня 2019 г..

Дзяржава гарантуе самазанятым асобам магчымасць забяспечваць сваю пенсіённую будучыню. Раней у іх такой магчымасці не было, і названыя грамадзяне маглі разлічваць толькі на сацыяльную пенсію.

Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 27 снежня 2018 г. № 500 "Аб дзяржаўным сацыяльным страхаванні" фізічным асобам, якія ажыццяўляюць дзейнасць, якая не адносіцца да прадпрымальніцкай, дадзена права добраахвотнага ўдзелу у праваадносінах па дзяржаўным сацыяльным страхаванні на выпадак дасягнення пенсіённага ўзросту, інваліднасці і страты карміцеля (пенсіённае страхаванне).

Гэтыя новаўвядзенні з'яўляюцца вельмі актуальнымі з улікам змяненняў, якія адбываюцца ў пенсіённым заканадаўстве ў частцы павышэння пенсіённага ўзросту і павелічэння патрабаванага стажу работы з выплатай страхавых узносаў (інфармацыя аб умовах для назначэння пенсій па ўзросту прыведзена ў дадатку 2).

Каб удзельнічаць у сістэме пенсійнага страхавання самазанятай асобе неабходна:

звярнуцца ў раённы аддзел Фонду сацыяльнай абароны насельніцтва Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь (далей - Фонд) па месцы жыхарства. Адрасы і кантактныя дадзеныя раённых аддзяленняў Фонда можна знайсці на сайце ssf.gov.by;
прад'явіць пашпарт і копію квітанцыі аб выплаце адзінага падатку (або іншы дакумент, які пацвярджае ажыццяўленне дзейнасці, якая не адносіцца да прадпрымальніцкай);
напісаць заяву аб пастаноўцы на ўлік (бланк заявы выдасць супрацоўнік Фонда).

Прыклад.

Фізічная асоба, якая пражывае ў Першамайскім раёне г. Мінска, аказвае цырульніцкія паслугі і выплачвае адзіны падатак. У выпадку выяўлення жадання выплачваць узносы на пенсіённае страхаванне гэта фізічная асоба павінна звярнуцца ў Першамайскі раённы аддзел Мінскага гарадскога ўпраўлення Фонду з пашпартам і дакументам, які пацвярджае выплату падатку. У аддзеле трэба будзе запоўніць заяву аб пастаноўцы на ўлік.

Другі этап - непасрэдна выплата узносаў. Па выбары грамадзяніна ўносіць іх можна штотыдзень, штомесяц або адзін раз у год (але не пазней за 1 сакавіка года, наступнага за справаздачным годам). Памер штогадовага ўзносу на пенсіённае страхаванне складае 29% ад сумы вызначанага плацельшчыкам даходу за перыяды ажыццяўлення ім дзейнасці. Пры гэтым сума ўзносаў павінна быць не меншай за суму, вылічаную за названы перыяд з сумы памераў мінімальнай заработнай платы (з 1 студзеня 2019 г. – 330 рублёў).

Даход, з якога выплачаны ўзносы, будзе ўлічаны пры вылічэнні пенсіі, а перыяды выплаты ўзносаў - уключаны ў страхавы стаж.

Прыклад.

Фізічная асоба ў перыяд са студзеня па май і з верасня па снежань займалася рэпетытарствам і за гэты перыяд здзейсніла выплату страхавых узносаў зыходзячы з памераў мінімальнай заработнай платы. У такім выпадку 9 месяцаў яму будуць уключаны ў страхавы стаж, а для разліку пенсіі прынята мінімальная заработная плата.

Плацяжы могуць ажыццяўляцца як наяўнымі грашыма ў касах банкаў, так і з выкарыстаннем плацежна-даведачных тэрміналаў, інфакіёскаў, інтэрнэт-банкінгу, мабільнага банкінгу, банкамата, прылад прыёму наяўных грошай (cash-in) і іншых пунктаў банкаўскага абслугоўвання, падключаных да сістэмы ”Разлік (ЕРІП).

Даведачна.

Алгарытм дзеянняў пры ажыццяўленні плацяжу ў Фонд з дапамогай сістэмы АРІП указаны ў падраздзеле "Пералічэнне плацяжоў" раздзела "Збор і выплата страхавых узносаў" інтэрнэт-сайта Фонду (https://ssf.gov.by/ru/erip-ru).

Самазанятыя асобы адлюстроўваюць перыяды ажыццяўлення (неажыццяўлення) сваёй дзейнасці і сумы абавязковых страхавых узносаў за гэтыя перыяды ў індывідуальных звестках па форме персаніфікаванага ўліку (форма ПУ-3). Для падрыхтоўкі формы ПУ-3 можна скачаць на сайце Фонду праграмнае забеспячэнне або скапіяваць яго ў органах Фонду на свае электронныя носьбіты.

Дакументы персаніфікаванага ўліку прадстаўляюцца ў органы Фонду адзін раз у год (не пазней за 31 сакавіка года, які ідзе за справаздачным годам). Яны могуць быць прадстаўлены як у электронным фармаце (з дадаткам дакументаў на папяровых носьбітах, завераных подпісам плацельшчыка) у орган Фонду па месцы пастаноўкі на ўлік, так і ў выглядзе электроннага дакумента, заверанага электронна-лічбавым подпісам (шляхам звароту на карпаратыўны інтэрнэт-партал Фонду http://portal.ssf.gov.by).

Даведачна.

Падставай для пацверджання страхавога стажу з'яўляюцца звесткі, якія змяшчаюцца ў індывідуальным асабовым рахунку застрахаванай асобы. Інфармацыя выдаецца органамі Фонду пры звароце фізічнай асобы з заявай, дакументам, які сведчыць асобу, і страхавым пасведчаннем дзяржаўнага сацыяльнага страхавання.

****
Дзяржава працягне прыкладаць усе намаганні па забеспячэнні максімальна шырокіх магчымасцяў для самарэалізацыі грамадзян. Гэтае пытанне знаходзіцца на пастаянным кантролі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь А.Р.Лукашэнка.

Як асабліва падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы, ”важнае пытанне – садзейнічанне занятасці насельніцтва. Кожны, хто жадае працаваць, павінен мець такую магчымасць.Таму органам улады трэба аказваць дапамогу ўсім, хто мае ў гэтым патрэбу. Актыўна наладжваць перанавучанне грамадзян, садзейнічаць ім у арганізацыі сваёй справы“.

Дадатак 1
Пералік відаў дзейнасці,
якія не адносяцца да прадпрымальніцкай
Прадастаўленне прыналежных на праве ўласнасці фізічнай асобе іншым фізічным асобам жылых памяшканняў, садовых домікаў, дач для кароткатэрміновага пражывання;

выкананне работ, аказанне паслуг па дызайне інтэр'ераў, графічным дызайне, афармленні (упрыгожванні) аўтамабіляў, унутранай прасторы капітальных пабудоў (будынкаў, збудаванняў), памяшканняў, іншых месцаў, а таксама мадэляванне прадметаў афармлення інтэр'ера, тэкстыльных вырабаў, мэблі, адзення і абутку, прадметаў асабістага карыстання і бытавых вырабаў;

рамонт гадзін, абутку;

рамонт і аднаўленне, у тым ліку перацяжку, хатняй мэблі з матэрыялаў заказчыка;

зборка мэблі;

настройка музычных інструментаў;

распілоўка і колка дроў, пагрузка і разгрузка грузаў;

вытворчасць адзення (у тым ліку галаўных убораў) і абутку з матэрыялаў заказчыка;

тынкавыя, малярныя, шкляныя работы, работы па ўладкаванні пакрыццяў падлогі і абліцоўванні сцен, абклейванне сцен шпалерамі, мур (рамонт) печаў і камінаў;

аказанне паслуг па распрацоўцы вэб-сайтаў, усталёўцы (наладзе) кампутараў і праграмнага забеспячэння, аднаўленню кампутараў пасля збою, рамонт, тэхнічнае абслугоўванне кампутараў і перыферыйнага абсталявання, навучанне працы на персанальным кампутары;

цырульні і касметычныя паслугі, а таксама паслугі па манікюры і педыкюры;

аказанне паслуг па вырошчванні сельскагаспадарчай прадукцыі;

прадастаўленне паслуг па драбненню збожжа, выпас жывёлы;

рэпетытарства (кансультатыўныя паслугі па асобных вучэбных прадметах (прадметах), вучэбных дысцыплінах (дысцыплінах), адукацыйных галінах, тэмах, у тым ліку дапамога ў падрыхтоўцы да цэнтралізаванага тэсціравання);

чыстка і ўборка жылых памяшканняў;

догляд за дарослымі і дзецьмі;

мыццё і прасаванне пасцельнай бялізны і іншых рэчаў у хатніх гаспадарках грамадзян, выгул хатніх жывёл і догляд за імі, закупка прадуктаў, мыццё посуду і прыгатаванне ежы ў хатніх гаспадарках грамадзян, унясенне платы са сродкаў абслугоўваемай асобы за карыстанне жылым памяшканнем і жыллёва-камунальныя паслугі;

упакоўка тавараў, прадстаўленых спажыўцом;

кашэнне травы на газонах, уборка азелянёнай тэрыторыі ад лісця, скошанай травы і смецця;

музычна-забаўляльнае абслугоўванне вяселляў, юбілеяў і іншых урачыстых мерапрыемстваў;

нанясенне аквагрыму;

дзейнасць акцёраў, танцораў, музыкаў, выканаўцаў гутарковага жанру, якія выступаюць індывідуальна; прадастаўленне паслуг тамадай;

фотаздымка, выраб фатаграфій;

дзейнасць, звязаная з віншаваннем з днём нараджэння, Новым годам і іншымі святамі незалежна ад месца іх правядзення;

відэаздымка падзей;

паслугі па ўтрыманні, доглядзе і дрэсіроўцы хатніх жывёл, акрамя сельскагаспадарчых жывёл;

дзейнасць па капіяванні, падрыхтоўцы дакументаў і іншая спецыялізаваная офісная дзейнасць;

дзейнасць па пісьмовым і вусным перакладзе;

прадастаўленне паслуг, якія аказваюцца пры дапамозе аўтаматаў для вымярэння вагі, росту;

рамонт швейных, трыкатажных вырабаў і галаўных убораў, акрамя рамонту дываноў і дывановых вырабаў;

рэалізацыя кацянят і шчанюкоў пры ўмове ўтрымання хатняй жывёлы (коткі, сабакі);

рэалізацыя на гандлёвых месцах на рынках і (або) у іншых устаноўленых мясцовымі выканаўчымі і распарадчымі органамі месцах твораў жывапісу, графікі, скульптуры, вырабаў народных мастацкіх рамёстваў, створаных гэтымі фізічнымі асобамі, прадукцыі кветкаводства, дэкаратыўных раслін, іх насення і расады, жывёл (за выключэннем кацянят і шчанюкоў);

рэалізацыя на гандлёвых месцах на рынках і (або) у іншых устаноўленых мясцовымі выканаўчымі і распарадчымі органамі месцах, вырабленых гэтымі фізічнымі асобамі хлебабулачных і кандытарскіх вырабаў, гатовай кулінарнай прадукцыі.

Дадатак 2
Умовы для назначэння пенсій па ўзросту